Thế chấp tài sản là một hình thức bảo đảm nghĩa vụ rất phổ biến trong giao dịch dân sự và tín dụng, đặc biệt trong các hợp đồng vay vốn. Tuy nhiên, nếu không thực hiện đúng trình tự, thủ tục và quy định pháp luật, quá trình thế chấp có thể dẫn đến tranh chấp pháp lý nghiêm trọng. Vậy cá nhân cần lưu ý những gì để thế chấp tài sản hợp pháp và an toàn? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

>>> Xem thêm: Bạn cần lưu ý gì khi ký hợp đồng thế chấp đã được công chứng? Hướng dẫn chi tiết tại công chứng hợp đồng thế chấp.

1. Khái niệm và căn cứ pháp lý về thế chấp tài sản

Thế chấp tài sản là việc một bên dùng tài sản thuộc quyền sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ với bên kia, nhưng không chuyển giao tài sản đó cho bên nhận thế chấp.

Căn cứ pháp lý: “Thế chấp tài sản là việc một bên dùng tài sản thuộc quyền sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không chuyển giao tài sản đó cho bên nhận thế chấp.” – Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015

2. Các loại tài sản có thể đem thế chấp

2.1. Quyền sử dụng đất, nhà ở

  • Phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu nhà ở
  • Tài sản không có tranh chấp, không bị kê biên, không thuộc diện quy hoạch

2.2. Tài sản là động sản (ô tô, máy móc, thiết bị…)

  • Phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp
  • Tài sản không đang trong quá trình tranh chấp hoặc xử lý nợ

2.3. Tài sản hình thành trong tương lai

  • Bao gồm nhà ở đang xây dựng, phương tiện đang đặt mua…
  • Phải có văn bản xác định quyền sở hữu và hợp đồng liên quan đến tài sản

>>> Xem thêm: Điểm danh những văn phòng công chứng Hà Nội làm việc cả thứ 7, chủ nhật

Thế chấp tài sản

3. Quy trình thế chấp tài sản đúng luật

3.1. Bước 1: Lập hợp đồng thế chấp

Hai bên lập hợp đồng thế chấp bằng văn bản, ghi rõ:

  • Thông tin các bên
  • Tài sản thế chấp
  • Nghĩa vụ được bảo đảm
  • Quyền và nghĩa vụ các bên
  • Thời hạn và điều kiện xử lý tài sản

3.2. Bước 2: Công chứng hợp đồng

Khoản 3 Điều 27 Luật Đất đai 2024: Hợp đồng thế chấp tài sản là bất động sản phải được công chứng hoặc chứng thực. 

Xem thêm:  Những chính sách mới về giao thông có hiệu lực từ 01/7/2023

3.3. Bước 3: Đăng ký giao dịch bảo đảm

  • Đối với bất động sản: đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai
  • Đối với động sản: đăng ký tại Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm

Việc đăng ký là căn cứ để bên thứ ba công nhận quyền ưu tiên xử lý tài sản khi có tranh chấp.

4. Cách tránh tranh chấp pháp lý 

4.1. Kiểm tra tính pháp lý của tài sản

  • Tài sản phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người thế chấp
  • Không nằm trong diện bị hạn chế chuyển nhượng, tranh chấp hoặc kê biên

4.2. Rõ ràng về quyền sở hữu

  • Nếu là tài sản đồng sở hữu, cần có sự đồng ý bằng văn bản của tất cả chủ sở hữu
  • Đối với tài sản thuộc sở hữu chung vợ chồng, phải có sự đồng ý của cả hai

4.3. Lập hợp đồng minh bạch, rõ ràng

Hợp đồng cần quy định chi tiết về:

  • Tài sản thế chấp
  • Thời hạn thực hiện nghĩa vụ
  • Thỏa thuận xử lý tài sản nếu vi phạm nghĩa vụ
  • Trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi xảy ra tranh chấp

4.4. Lưu ý về nghĩa vụ tài chính

Người thế chấp cần hiểu rõ nghĩa vụ của mình trong hợp đồng, bao gồm:

  • Mức nợ phải trả
  • Lãi suất, thời hạn thanh toán
  • Phạt vi phạm, chi phí xử lý tài sản nếu không thực hiện đúng cam kết

>>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết dịch vụ sang tên sổ đỏ – Nhanh gọn, minh bạch, đúng luật

Thế chấp tài sản

5. Ví dụ minh họa thực tế

Tình huống: Anh T vay ngân hàng 1,5 tỷ đồng và dùng căn nhà trị giá 3 tỷ đồng đứng tên vợ chồng anh để thế chấp. Ngân hàng yêu cầu cả hai vợ chồng cùng ký vào hợp đồng thế chấp. Hồ sơ được công chứng tại văn phòng công chứng và đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai.

Kết quả: Sau 3 năm, anh T hoàn thành nghĩa vụ trả nợ. Hợp đồng thế chấp được giải chấp đúng quy định. Trường hợp này tránh được hoàn toàn tranh chấp vì thực hiện đúng quy trình và quy định pháp luật.

6. Một số lưu ý quan trọng khác

  • Kiểm tra kỹ thông tin trên Giấy chứng nhận trước khi thế chấp
  • Không ký hợp đồng mẫu nếu chưa đọc kỹ các điều khoản
  • Nên nhờ luật sư hoặc công chứng viên tư vấn nếu chưa rõ
  • Giữ lại bản gốc hợp đồng thế chấp đã công chứng để làm bằng chứng

>>> Xem thêm: Tư vấn công chứng hợp đồng thế chấp cho cá nhân – Kinh nghiệm và lưu ý

>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng hợp đồng thế chấp tại Văn phòng công chứng

Kết luận

Thế chấp tài sản là phương án bảo đảm hiệu quả trong quan hệ vay mượn và các nghĩa vụ tài chính. Tuy nhiên, để tránh rủi ro và tranh chấp pháp lý, người dân cần tuân thủ đúng quy trình pháp lý, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và đảm bảo tính minh bạch trong các thỏa thuận. Một hợp đồng thế chấp rõ ràng, hợp pháp chính là cơ sở bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.

Xem thêm:  Thủ tục công chứng hợp đồng, uỷ quyền và chứng nhận chữ ký

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.

2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán. Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669

Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội

Email: ccnguyenhue165@gmail.com

Đánh giá