Vay tiền bị đòi cả gốc lẫn lãi bất hợp lý – Phản ứng thế nào?
Trong bối cảnh vay mượn dân sự ngày càng phổ biến, không ít người rơi vào tình huống vay một khoản nhỏ nhưng bị đòi trả cả gốc lẫn lãi với mức cao bất thường. Vậy khi bị áp mức lãi suất vô lý, người vay có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin pháp lý đầy đủ và hướng dẫn cách xử lý hiệu quả nếu bạn gặp phải tình huống tương tự.
>>> Xem thêm: Bạn sẽ mất những gì nếu Hợp đồng vay tiền không rõ ràng?
1. Lãi suất vay bao nhiêu là hợp pháp?
Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất trong hợp đồng vay tài sản giữa các cá nhân với nhau được quy định như sau:
Mức lãi suất do các bên thỏa thuận nhưng không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay (tức khoảng 1,66%/tháng).
Nếu không có thỏa thuận, mặc định hợp đồng là vay không lãi.
Trường hợp lãi suất vượt quá mức giới hạn, phần vượt sẽ bị vô hiệu, và không được pháp luật bảo vệ.
Như vậy, dù có sự đồng thuận giữa các bên, nếu mức lãi vượt trần 20%/năm thì bên vay có quyền đề nghị Tòa án tuyên phần lãi này vô hiệu.
2. Thế nào là lãi suất vô lý?
Lãi suất vô lý là mức lãi vượt xa giới hạn hợp pháp hoặc đi kèm các khoản phí, chi phí ngụy trang để né tránh quy định pháp luật. Một số dấu hiệu phổ biến:
Vay 10 triệu nhưng thực nhận chỉ 8 triệu (bị trừ phí, lãi trước)
Lãi suất thực tế lên tới 3-5%/tháng
Tính thêm các khoản “phạt”, “phí xử lý hồ sơ”, “phí chậm trả” không có căn cứ
Không thể hiện rõ ràng trong hợp đồng vay hoặc giấy vay tiền
Những khoản tính thêm này nếu làm tổng mức lãi vượt quá 20%/năm đều được xem là vô hiệu phần vượt.
Trước tiên, người vay cần kiểm tra hợp đồng, giấy vay tiền hoặc tin nhắn xác nhận về khoản vay. Từ đó, tính toán tổng số tiền lãi và so sánh với mức trần 20%/năm để xác định phần vượt.
Nếu lãi suất vượt quy định, người vay có quyền yêu cầu điều chỉnh. Trường hợp bên cho vay không đồng ý, nên giữ bằng chứng để làm cơ sở khi có tranh chấp.
3.3 Gửi đơn yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền
Người vay có thể gửi đơn đến Tòa án để yêu cầu tuyên phần lãi suất vô lý là vô hiệu. Nếu bị cưỡng ép, đe dọa hoặc sử dụng “xã hội đen” thu hồi nợ, có thể tố cáo đến Công an theo quy định pháp luật.
Trường hợp 1: Anh T vay 50 triệu đồng, lãi thỏa thuận là 5%/tháng. Sau 3 tháng chưa trả, bên cho vay yêu cầu thanh toán 65 triệu đồng cả gốc lẫn lãi. Anh T gửi đơn đến Tòa án, yêu cầu tính lại phần lãi theo đúng luật. Tòa án tuyên phần lãi vượt quá 20%/năm là vô hiệu và chỉ buộc anh T trả gốc cùng phần lãi hợp pháp.
Trường hợp 2: Chị H vay qua app tài chính, nhận được 3 triệu nhưng bị yêu cầu trả hơn 6 triệu trong vòng 14 ngày. Sau khi bị khủng bố tin nhắn, chị H gửi đơn tố cáo đến Công an và cơ quan quản lý tài chính. App bị xử phạt vi phạm pháp luật về lãi suất và hành vi thu hồi nợ trái phép.
>>> Xem thêm: Công chứng có vai trò như thế nào trong việc bảo đảm an toàn pháp lý cho giao dịch?
5. Lưu ý khi ký hợp đồng vay để tránh lãi suất vô lý
Ghi rõ lãi suất và tổng số tiền phải trả trong hợp đồng
Không nên ký các giấy tờ để trống hoặc không hiểu rõ nội dung
Lưu giữ sao kê, tin nhắn hoặc bất cứ tài liệu nào chứng minh thỏa thuận
Ưu tiên vay từ nguồn có pháp nhân rõ ràng, tránh vay từ nguồn không chính thống
>>> Xem thêm: Lãi suất vay tiền bao nhiêu là hợp pháp? – Cảnh báo bẫy vi phạm luật
Kết luận
Lãi suất trong hợp đồng vay dân sự được pháp luật quy định rõ ràng nhằm bảo vệ người vay trước tình trạng lãi suất vô lý và các hình thức cho vay nặng lãi trá hình. Người vay có thể phản ứng bằng cách thương lượng, khởi kiện hoặc tố cáo khi bị đòi nợ quá mức quy định. Việc chủ động trang bị kiến thức pháp luật và soạn thảo hợp đồng rõ ràng là cách tốt nhất để tránh rơi vào bẫy lãi cao bất hợp pháp.
Nếu bạn cần hỗ trợ pháp lý hoặc muốn soạn hợp đồng vay tiền hợp lệ theo đúng quy định, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được tư vấn chính xác và kịp thời.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
