Vay tiền dùng giấy tờ giả – Người cho vay có được bảo vệ?
Trong bối cảnh lừa đảo tài chính ngày càng tinh vi, không ít người đã trở thành nạn nhân khi cho vay dựa trên giấy tờ giả khi vay. Tình huống phổ biến là người vay cung cấp thông tin giả mạo về danh tính, hộ khẩu, giấy tờ nhà đất hoặc tài sản đảm bảo. Khi phát hiện sự thật, người cho vay đứng trước nguy cơ mất cả tiền lẫn khả năng khởi kiện đòi lại. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ căn cứ pháp lý và cách bảo vệ quyền lợi hợp pháp trong trường hợp bị lừa khi cho vay.
>>> Xem thêm: Bạn có biết lợi ích từ việc lập Hợp đồng vay tiền với đầy đủ điều khoản?
1. Hành vi sử dụng giấy tờ giả khi vay có vi phạm pháp luật?
Theo Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), người nào làm, sử dụng giấy tờ giả của cơ quan, tổ chức để thực hiện hành vi trái pháp luật có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt từ cải tạo không giam giữ đến 7 năm tù, tùy theo mức độ nghiêm trọng.
Trường hợp người vay cố ý sử dụng giấy tờ giả khi vay nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản, hành vi này có thể cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật Hình sự.
2. Người cho vay có được pháp luật bảo vệ?
2.1 Về mặt dân sự giấy tờ giả khi vay
Người cho vay vẫn có quyền khởi kiện để đòi lại số tiền đã cho vay nếu có căn cứ chứng minh giao dịch vay đã diễn ra (giấy vay tiền, chuyển khoản, tin nhắn…).
Tuy nhiên, nếu bên vay đã sử dụng thông tin giả, việc thi hành án sau khi thắng kiện có thể gặp khó khăn nếu không xác minh được tài sản hoặc người vay bỏ trốn.
Nếu có đủ bằng chứng chứng minh người vay cố tình sử dụng giấy tờ giả để vay tiền và không có ý định trả nợ, người cho vay có thể:
Gửi đơn tố giác tội phạm đến cơ quan công an
Cung cấp toàn bộ chứng cứ liên quan như: giấy tờ giả, nội dung vay mượn, tài khoản chuyển tiền
Yêu cầu xử lý hình sự và đòi bồi thường dân sự trong vụ án hình sự
3. Ví dụ minh họa thực tế giấy tờ giả khi vay
Trường hợp 1: Bà T cho một người tên N vay 300 triệu đồng, người này cung cấp sổ hộ khẩu và CMND bản photo, viết giấy vay tiền đầy đủ. Sau khi mất liên lạc, bà T phát hiện toàn bộ giấy tờ là giả, người này không có thật tại địa phương đó. Bà T gửi đơn tố cáo kèm giấy vay và sao kê chuyển tiền đến Công an quận. Sau thời gian điều tra, đối tượng bị truy tố về tội sử dụng tài liệu giả và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
>>> Xem thêm: Có thể yêu cầu phong tỏa tài sản người vay để đảm bảo khoản nợ?
Trường hợp 2: Anh H cho bạn làm ăn vay 150 triệu đồng, người vay cung cấp sổ đỏ để thế chấp nhưng giấy tờ là bản scan chỉnh sửa, không được công chứng. Khi tranh chấp xảy ra, anh H mới phát hiện sổ đỏ không có thật. Tòa án không công nhận đây là tài sản đảm bảo, nhưng vẫn chấp nhận quan hệ vay tiền và yêu cầu bên vay phải trả nợ. Tuy nhiên, do người vay không còn tại nơi cư trú, việc thi hành án bị đình trệ.
4. Cách xử lý nếu phát hiện người vay dùng giấy tờ giả
4.1 Giữ lại toàn bộ chứng cứ
Lưu giữ tất cả tài liệu liên quan như giấy vay tiền, bản sao giấy tờ giả, tin nhắn, lịch sử chuyển khoản… Đây là căn cứ quan trọng để xác định hành vi gian dối.
4.2 Gửi đơn tố cáo hành vi lừa đảo
Người cho vay có thể nộp đơn tố cáo đến công an cấp xã, quận hoặc phòng cảnh sát kinh tế để đề nghị điều tra hành vi sử dụng giấy tờ giả khi vay nhằm chiếm đoạt tài sản.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có được công chứng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất không?
4.3 Xem xét khởi kiện dân sự nếu biết rõ thông tin người vay
Nếu xác định được danh tính và địa chỉ thật của người vay, bạn vẫn có thể khởi kiện đòi nợ tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để đòi lại quyền lợi.
5. Lưu ý để tránh rủi ro khi cho vay
Không cho vay chỉ dựa trên giấy tờ bản photo hoặc bản sao không công chứng
Kiểm tra kỹ danh tính người vay qua các kênh chính thức (căn cước, mã định danh, địa phương cư trú)
Nên yêu cầu thế chấp tài sản có xác nhận hợp pháp hoặc lập hợp đồng vay công chứng
Trường hợp số tiền lớn, nên nhờ luật sư hoặc công chứng viên tư vấn trước
>>> Xem thêm: Ai có thẩm quyền bổ nhiệm và giám sát hoạt động của phòng công chứng?
Kết luận
Trong giao dịch dân sự, người cho vay có thể gặp rủi ro lớn khi đối phương sử dụng giấy tờ giả khi vay để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, pháp luật vẫn có cơ chế bảo vệ nếu người cho vay chủ động cung cấp chứng cứ và làm đơn tố cáo đúng trình tự. Quan trọng nhất là phải thận trọng trước khi cho vay và có sự hỗ trợ pháp lý kịp thời để phòng ngừa rủi ro ngay từ đầu.
Nếu bạn cần tư vấn cụ thể về trường hợp bị lừa khi cho vay, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
