Làm thế nào để đảm bảo tính minh bạch khi công chứng hợp đồng chia tách nhà đất?
Khi các bên thực hiện chia tách nhà đất, dù là do thừa kế, ly hôn hay chuyển nhượng một phần quyền sử dụng đất, việc lập hợp đồng và tiến hành công chứng là bước không thể thiếu. Tuy nhiên, để đảm bảo không phát sinh tranh chấp, bảo vệ quyền lợi và thực hiện đúng quy định pháp luật, điều quan trọng là phải đảm bảo tính minh bạch công chứng chia tách. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ các nguyên tắc, căn cứ pháp lý và cách làm cụ thể để đảm bảo tính minh bạch khi chia tách quyền sử dụng đất.
1. Tại sao phải đảm bảo minh bạch khi công chứng chia tách?
Minh bạch trong công chứng chia tách giúp:
Xác lập rõ ràng quyền sử dụng của từng bên sau khi chia
Ngăn chặn các tranh chấp pháp lý phát sinh trong tương lai
Làm cơ sở pháp lý rõ ràng để đăng ký biến động, tách sổ đỏ
Giúp cơ quan thuế xác định đúng nghĩa vụ tài chính
Đảm bảo sự đồng thuận giữa các bên, nhất là trong quan hệ thừa kế, đồng sở hữu
Thiếu minh bạch sẽ dẫn đến các tình huống như: không rõ diện tích từng phần, không đồng thuận khi ký kết, lạm dụng ủy quyền, hoặc cố ý che giấu thông tin về giá trị tài sản.
2. Căn cứ pháp lý đảm bảo minh bạch công chứng chia tách
Bộ luật Dân sự 2015 – Điều 117, 119: Giao dịch dân sự phải được thực hiện trên cơ sở tự nguyện, trung thực
Luật Đất đai 2013 – Điều 167: Việc chuyển nhượng, tặng cho, chia quyền sử dụng đất phải được công chứng
Luật Công chứng 2014 – Điều 7, Điều 41: Nghĩa vụ của công chứng viên về kiểm tra tính hợp pháp, khách quan, minh bạch của hợp đồng
Nghị định 23/2015/NĐ-CP: Về chứng thực văn bản thỏa thuận phân chia tài sản
3. Các yếu tố cần có để đảm bảo minh bạch trong hợp đồng chia tách
3.1. Thông tin rõ ràng về các bên
Tất cả các bên liên quan đến việc chia tách (đồng sở hữu, thừa kế, bên nhận tặng cho…) phải được liệt kê đầy đủ trong hợp đồng với thông tin nhận diện chính xác. Việc thiếu một bên có quyền lợi sẽ khiến hợp đồng dễ bị vô hiệu về sau.
3.2. Diện tích, vị trí, ranh giới từng phần được mô tả chính xác
Cần đính kèm sơ đồ kỹ thuật thửa đất đã chia, trong đó thể hiện rõ phần nào thuộc về ai, ranh giới cụ thể, tránh hiểu lầm về sau. Diện tích cũng cần phù hợp với quy chuẩn tối thiểu của địa phương để đảm bảo điều kiện tách thửa.
3.3. Thỏa thuận tài chính rõ ràng
Trong các trường hợp có thanh toán chênh lệch hoặc bù trừ giá trị tài sản (như thừa kế hoặc góp vốn), hợp đồng cần ghi rõ số tiền, cách thanh toán và thời điểm thực hiện để tránh tranh cãi.
Tất cả các bên phải ký trực tiếp trước công chứng viên, không bị lừa dối hoặc cưỡng ép. Nếu một bên vắng mặt thì phải có ủy quyền hợp pháp, có công chứng hoặc chứng thực hợp lệ theo đúng quy định pháp luật.
4. Vai trò của công chứng viên trong việc đảm bảo minh bạch
Công chứng viên có nghĩa vụ kiểm tra:
Tư cách pháp lý của các bên
Nguồn gốc tài sản chia tách
Tính hợp lệ của giấy tờ, văn bản liên quan
Tính trung thực, rõ ràng của các điều khoản trong hợp đồng
Rủi ro pháp lý có thể phát sinh và tư vấn hướng xử lý
Trường hợp nghi ngờ tài liệu giả mạo hoặc có dấu hiệu ép buộc, công chứng viên có quyền từ chối công chứng theo Điều 44 Luật Công chứng 2014.
5. Các bước đảm bảo minh bạch công chứng chia tách
5.1. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Căn cước công dân của các bên
Văn bản thỏa thuận chia tách hoặc khai nhận thừa kế
Sơ đồ kỹ thuật thửa đất chia tách
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu và các giấy tờ liên quan
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có được thực hiện công chứng hợp đồng qua video call không?
5.2. Trình bày trung thực, rõ ràng trong hợp đồng để minh bạch công chứng chia tách
Hợp đồng chia tách nên được soạn bởi công chứng viên hoặc luật sư. Các điều khoản cần minh bạch: diện tích, vị trí, nghĩa vụ thuế, thời điểm có hiệu lực, giá trị tài sản (nếu có).
5.3. Đảm bảo các bên cùng ký và có mặt tại thời điểm công chứng
Trường hợp ủy quyền phải cung cấp giấy ủy quyền có công chứng, đúng người, đúng nội dung và thời hạn. Người đại diện phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
5.4. Đăng ký biến động ngay sau công chứng
Sau khi hợp đồng được công chứng, cần nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai để cập nhật thông tin mới trên giấy chứng nhận. Việc này giúp hoàn tất quy trình chia tách một cách công khai, hợp pháp.
6. Ví dụ minh họa thực tế minh bạch công chứng chia tách
Ví dụ 1 Gia đình ông T có thửa đất 400m² đứng tên đồng sở hữu vợ chồng và hai người con. Khi chia đất cho hai con, ông bà yêu cầu lập hợp đồng rõ ràng từng phần đất, diện tích, ghi rõ không phát sinh tranh chấp về sau. Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ giúp soạn hợp đồng chia tách minh bạch, có sơ đồ kỹ thuật đính kèm, đảm bảo công khai, đồng thuận.
Ví dụ 2 Anh H được cha mẹ tặng 200m² trong tổng số 600m² đất chung. Khi lập hợp đồng tặng cho kiêm chia tách, công chứng viên phát hiện hợp đồng không ghi rõ giá trị phần đất còn lại và chưa có sự đồng ý của mẹ. Hồ sơ được yêu cầu bổ sung và ký lại đầy đủ để tránh vô hiệu.
Tính minh bạch trong công chứng chia tách là yếu tố quyết định sự hợp pháp, bền vững của giao dịch liên quan đến nhà đất. Từ nội dung hợp đồng, thông tin các bên, giá trị tài sản đến sự đồng thuận và ý chí tự nguyện đều cần được thể hiện rõ ràng, đầy đủ. Việc lựa chọn một đơn vị công chứng chuyên nghiệp, uy tín sẽ giúp bạn đảm bảo tính minh bạch, phòng ngừa tranh chấp và rủi ro pháp lý không mong muốn.
Nếu bạn đang có nhu cầu chia tách đất trong gia đình, phân chia di sản hoặc thực hiện giao dịch bất động sản, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được hỗ trợ công chứng nhanh chóng, minh bạch và đúng quy định pháp luật.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
