Trong các vụ ly hôn, việc chia tài sản chung như nhà đất, xe cộ, tiền tiết kiệm… thường được quan tâm nhiều. Tuy nhiên, một câu hỏi thực tế đang được nhiều người đặt ra là: “Tiền bảo hiểm xã hội có được chia khi ly hôn không?”. Đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền an sinh, hưu trí và trợ cấp, chia tiền bảo hiểm của mỗi người, nên cần hiểu rõ quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi chính đáng.
>>> Xem thêm: Ký hợp đồng vay vốn cần gấp, nên liên hệvăn phòng công chứng nào để được ưu tiên?
Căn cứ pháp lý điều chỉnh vấn đề chia tiền bảo hiểm xã hội khi ly hôn
Các quy định liên quan đến việc chia bảo hiểm xã hội khi ly hôn được ghi nhận tại:
“Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014”;
“Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014”;
“Bộ luật Dân sự năm 2015”;
“Nghị quyết 02/2020/NQ-HĐTP” của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn chia tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn.
Theo đó, cần phân biệt bảo hiểm xã hội (BHXH) là quyền nhân thân gắn liền với người lao động, không phải lúc nào cũng được coi là tài sản chung để chia.
Phân biệt giữa các loại quyền lợi chia tiền bảo hiểm xã hội
Để xác định có thể chia bảo hiểm xã hội khi ly hôn hay không, cần phân biệt giữa hai trường hợp sau:
(1) Bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc tự nguyện chưa được chi trả
Đây là quyền an sinh cá nhân của người lao động. Khoản tiền đang được đóng hoặc tích lũy trong quỹ BHXH không được coi là tài sản chung, bởi người tham gia chưa được nhận tiền và chưa hình thành giá trị cụ thể. → Không được chia khi ly hôn.
(2) Tiền bảo hiểm xã hội đã được chi trả (đã hưởng)
Nếu một bên đã nhận tiền BHXH một lần, hoặc đang hưởng lương hưu, trợ cấp, mà khoản tiền đó được sử dụng, tích lũy hoặc đầu tư trong thời kỳ hôn nhân, thì phần giá trị này có thể được xem là tài sản chung. → Có thể chia khi ly hôn, nếu chứng minh được có sự đóng góp chung của vợ chồng vào khoản tiền này.
Trường hợp 1: Người lao động chưa nhận tiền bảo hiểm xã hội
Ví dụ: Anh A và chị B đang trong thời kỳ hôn nhân, cả hai đều đóng BHXH tại cơ quan. Khi ly hôn, chị B yêu cầu chia phần BHXH mà anh A đã đóng trong 10 năm. → Theo pháp luật, phần tiền này không thể chia, vì chưa hình thành tài sản cụ thể mà mới là quyền được hưởng trong tương lai.
Trường hợp 2: Người lao động đã nhận BHXH một lần hoặc đang hưởng lương hưu
Nếu khoản BHXH đã chi trả được sử dụng trong thời kỳ hôn nhân (ví dụ gửi tiết kiệm, mua đất, đầu tư), thì giá trị đó được coi là tài sản chung và sẽ bị chia theo nguyên tắc chia đôi khi ly hôn, có xem xét công sức đóng góp của từng bên.
Trường hợp 3: Bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm thương mại
Nhiều người nhầm lẫn bảo hiểm xã hội với bảo hiểm nhân thọ hoặc bảo hiểm đầu tư. Nếu là hợp đồng bảo hiểm nhân thọ ký trong thời kỳ hôn nhân, người đứng tên là một bên nhưng cả hai cùng đóng phí, thì phần giá trị hợp đồng có thể được chia khi ly hôn vì thuộc loại tài sản chung có giá trị thực tế.
Nguyên tắc chia tiền bảo hiểm xã hội khi ly hôn
Theo Điều 59 “Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014”, tài sản chung được chia theo nguyên tắc chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố:
Công sức đóng góp của mỗi bên;
Hoàn cảnh gia đình, tình trạng sức khỏe, khả năng lao động;
Lỗi của mỗi bên trong việc vi phạm quyền, nghĩa vụ vợ chồng.
Đối với bảo hiểm xã hội, nguyên tắc này chỉ áp dụng khi khoản tiền BHXH đã trở thành tài sản cụ thể, có thể xác định giá trị và được chứng minh là tài sản chung.
Thủ tục yêu cầu chia tiền bảo hiểm xã hội khi ly hôn
Nếu một bên cho rằng khoản tiền bảo hiểm đã nhận thuộc tài sản chung, có thể:
Nộp đơn yêu cầu chia tài sản chung khi ly hôn (cùng thời điểm ly hôn hoặc sau khi có bản án ly hôn);
Cung cấp chứng cứ chứng minh việc sử dụng khoản tiền bảo hiểm đó trong tài sản chung (chuyển khoản ngân hàng, đầu tư, mua tài sản…);
Tòa án xem xét nguồn gốc, thời điểm nhận và mục đích sử dụng tiền để quyết định phần chia tương ứng.
Lưu ý quan trọng về bảo hiểm xã hội sau khi ly hôn
Mỗi người vẫn giữ nguyên quyền và nghĩa vụ đóng, hưởng BHXH riêng biệt, không bị ảnh hưởng bởi ly hôn;
Trường hợp đang hưởng chế độ thai sản, ốm đau, thất nghiệp, việc ly hôn không làm mất quyền hưởng;
Nếu đang chờ giải quyết chế độ hưu trí hoặc BHXH một lần, thì Tòa án không chia phần quyền lợi này cho người kia.
Kết luận: Bảo hiểm xã hội – quyền nhân thân, không phải tài sản chung
Tóm lại, bảo hiểm xã hội khi ly hôn chỉ được chia trong trường hợp đã phát sinh thành tài sản cụ thể và được chứng minh là có đóng góp của cả hai bên. Trong đa số trường hợp, quyền hưởng BHXH là quyền cá nhân gắn với người lao động, nên không được chia khi ly hôn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
