Trong giao dịch dân sự, hình thức hợp đồng không chỉ mang ý nghĩa thủ tục mà trong nhiều trường hợp còn là điều kiện có hiệu lực bắt buộc. Khi hợp đồng thuộc diện phải lập bằng văn bản, phải công chứng nhưng lại ký kết không đúng hình thức luật định, văn bản công chứng có thể bị tòa án tuyên hủy. Bài viết sau phân tích cơ sở pháp lý và thực tiễn áp dụng của việc hủy bỏ công chứng sai hình thức.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có làm việc ngoài giờ hành chính hay không?
1. Hình thức luật định của hợp đồng là gì?
1.1. Khái niệm hình thức luật định
Hình thức luật định của hợp đồng là cách thức thể hiện giao dịch theo yêu cầu của pháp luật, có thể bao gồm:
-
Lập thành văn bản
-
Có chữ ký đầy đủ của các bên
-
Phải được công chứng, chứng thực hoặc đăng ký
-
Thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo luật
Đối với một số loại hợp đồng, hình thức là điều kiện bắt buộc để giao dịch có hiệu lực.
1.2. Những hợp đồng bắt buộc phải tuân thủ hình thức luật định
Một số giao dịch phổ biến phải tuân thủ hình thức luật định như:
-
Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất
-
Hợp đồng thế chấp bất động sản
-
Hợp đồng ủy quyền liên quan đến bất động sản
-
Hợp đồng mua bán nhà ở
Nếu không tuân thủ đúng hình thức, giao dịch có nguy cơ bị tuyên vô hiệu.
2. Thế nào là hợp đồng ký không đúng hình thức luật định? Có hủy công chứng sai hình thức không?
2.1. Các biểu hiện ký sai hình thức thường gặp
Hợp đồng bị coi là ký không đúng hình thức khi:
-
Không lập thành văn bản theo quy định
-
Thiếu chữ ký của một hoặc nhiều bên bắt buộc
-
Người ký không đúng tư cách đại diện
-
Ký ngoài trụ sở khi không đủ điều kiện
-
Không thực hiện công chứng trong khi pháp luật bắt buộc
Những sai sót này làm mất giá trị pháp lý của hợp đồng.
2.2. Phân biệt hủy công chứng sai hình thức và sai nội dung
Sai hình thức liên quan đến:
-
Cách thức xác lập giao dịch
-
Trình tự, thủ tục ký kết
Trong khi đó, sai nội dung liên quan đến quyền, nghĩa vụ các bên. Sai hình thức luật định có thể là căn cứ độc lập để hủy văn bản công chứng.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói, uy tín, cam kết không phát sinh chi phí bất hợp lý
3. Căn cứ pháp lý để hủy công chứng sai hình thức
3.1. Quy định của Bộ luật Dân sự
Theo Bộ luật Dân sự 2015:
-
Giao dịch dân sự vi phạm điều kiện về hình thức thì vô hiệu nếu luật quy định hình thức là điều kiện có hiệu lực
-
Giao dịch không tuân thủ đúng trình tự bắt buộc có thể bị tuyên vô hiệu
Do đó, hợp đồng ký sai hình thức là căn cứ để hủy bỏ công chứng sai hình thức.
3.2. Quy định của Luật Công chứng
Luật Công chứng quy định:
-
Công chứng viên phải kiểm tra hình thức, trình tự ký kết
-
Phải từ chối công chứng nếu hợp đồng không đáp ứng điều kiện luật định
Nếu vẫn công chứng hợp đồng ký sai hình thức, văn bản công chứng có thể bị tòa án tuyên hủy.
4. Hủy công chứng sai hình thức trong thực tiễn xét xử
4.1. Quan điểm của tòa án
Trong thực tiễn, tòa án thường xem xét:
-
Hợp đồng có thuộc trường hợp bắt buộc tuân thủ hình thức không
-
Việc vi phạm hình thức có mang tính nghiêm trọng hay không
-
Các bên đã thực hiện giao dịch đến mức nào
Nếu xác định hình thức là điều kiện bắt buộc nhưng không được tuân thủ, tòa án có căn cứ hủy văn bản công chứng.
4.2. Không phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên
Dù các bên:
-
Tự nguyện ký kết
-
Không có tranh chấp tại thời điểm ký
-
Thỏa thuận chịu mọi rủi ro
Văn bản công chứng vẫn có thể bị hủy bỏ nếu vi phạm hình thức luật định.
5. Ví dụ thực tiễn về hủy công chứng sai hình thức
Ông A và bà B ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nhưng chỉ có chữ ký của ông A, bà B không trực tiếp ký mà nhờ người khác ký thay, không có ủy quyền hợp pháp. Hợp đồng vẫn được công chứng.
Sau đó phát sinh tranh chấp, tòa án xác định hợp đồng không được ký đúng hình thức luật định, nên đã tuyên hủy bỏ công chứng sai hình thức.
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng lấy ngay tại văn phòng công chứng Hà Nội
6. Hệ quả pháp lý khi hủy công chứng sai hình thức
Khi bị hủy:
-
Văn bản công chứng mất hiệu lực pháp lý
-
Giao dịch không được pháp luật bảo vệ
-
Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận
-
Có thể phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại
Đây là hệ quả tất yếu của việc không tuân thủ hình thức luật định.
>>> Xem thêm: Cách kiểm tra sổ đỏ giả online giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí
Kết luận
Hủy bỏ công chứng sai hình thức là cơ chế pháp lý nhằm bảo đảm tính nghiêm minh và thống nhất của pháp luật trong hoạt động công chứng. Việc tuân thủ đúng hình thức luật định không chỉ là yêu cầu thủ tục mà còn là điều kiện quan trọng để bảo đảm hiệu lực và an toàn pháp lý cho các giao dịch dân sự.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Thủ tục công chứng chia thừa kế cần những giấy tờ gì?
>>> Dịch vụ làm sổ hồng nhận làm cho đất xen kẹt, đất chưa đủ điều kiện
>>> Phí công chứng giấy ủy quyền là bao nhiêu theo quy định của pháp luật hiện hành
>>> Thông tin chủ thể không thống nhất: Công chứng viên xử lý sao?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
