Trong hoạt động công chứng, công chứng viên không chỉ kiểm tra hình thức mà còn phải đánh giá tính hợp pháp của nội dung hợp đồng. Trường hợp hợp đồng có nội dung vượt quá phạm vi pháp luật cho phép, xâm phạm điều cấm của luật hoặc vượt quá quyền định đoạt của chủ thể, công chứng viên bắt buộc phải từ chối công chứng. Bài viết dưới đây phân tích căn cứ pháp lý và thực tiễn áp dụng của việc từ chối công chứng vượt phạm vi.
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài?
1. Nội dung hợp đồng vượt quá phạm vi pháp luật cho phép là gì?
1.1. Khái niệm vượt quá phạm vi pháp luật cho phép
Nội dung hợp đồng được coi là vượt quá phạm vi pháp luật cho phép khi:
-
Xâm phạm điều cấm của luật
-
Trái với quy định bắt buộc của pháp luật
-
Vượt quá quyền, nghĩa vụ mà pháp luật cho phép các bên thỏa thuận
-
Ảnh hưởng đến lợi ích công cộng, trật tự xã hội
Trong các trường hợp này, dù các bên tự nguyện thỏa thuận, nội dung hợp đồng vẫn không được pháp luật công nhận.
1.2. Phân biệt thỏa thuận dân sự hợp pháp và thỏa thuận vượt phạm vi
Pháp luật dân sự cho phép các bên tự do thỏa thuận, nhưng sự tự do đó:
-
Phải trong khuôn khổ pháp luật
-
Không được trái điều cấm
-
Không được trái đạo đức xã hội
Do đó, mọi thỏa thuận vượt khỏi khuôn khổ này đều không đủ điều kiện để công chứng.
2. Những nội dung hợp đồng thường bị coi là vượt phạm vi pháp luật cho phép
2.1.Từ chối công chứng vượt phạm vi do vượt quá quyền định đoạt của chủ thể
Một số trường hợp phổ biến:
-
Chuyển nhượng toàn bộ tài sản chung khi chưa có sự đồng ý của các đồng sở hữu
-
Định đoạt tài sản đang bị kê biên, phong tỏa
-
Chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi chưa đủ điều kiện theo luật
Những nội dung này đều vượt quá quyền định đoạt hợp pháp của bên ký kết.
>>> Xem thêm: Bán đất nhanh hơn nhờ dịch vụ làm sổ đỏ chuyên nghiệp
2.2. Thỏa thuận trái với quy định bắt buộc của pháp luật
Ví dụ:
-
Thỏa thuận miễn hoàn toàn trách nhiệm pháp lý trong mọi trường hợp
-
Thỏa thuận tước bỏ quyền khởi kiện của một bên
-
Thỏa thuận lãi suất vượt mức pháp luật cho phép
-
Thỏa thuận chuyển nhượng quyền không được phép chuyển nhượng
Các nội dung trên đều thuộc trường hợp vượt phạm vi pháp luật cho phép.
3. Căn cứ pháp lý để từ chối công chứng vượt phạm vi
3.1. Quy định của Bộ luật Dân sự
Theo Bộ luật Dân sự 2015:
-
Giao dịch dân sự vô hiệu nếu vi phạm điều cấm của luật
-
Các bên chỉ được thỏa thuận trong phạm vi pháp luật cho phép
Do đó, hợp đồng có nội dung vượt phạm vi là không đủ điều kiện có hiệu lực.
3.2. Quy định của Luật Công chứng
Luật Công chứng quy định:
-
Công chứng viên phải kiểm tra nội dung hợp đồng
-
Phải từ chối công chứng nếu hợp đồng vi phạm pháp luật
-
Không được công chứng giao dịch trái luật dù các bên tự nguyện
Vì vậy, từ chối công chứng vượt phạm vi là nghĩa vụ bắt buộc của công chứng viên.
4. Từ chối công chứng vượt phạm vi – trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên
4.1. Không phụ thuộc vào sự đồng thuận của các bên khi từ chối công chứng vượt phạm vi
Dù các bên:
-
Tự nguyện ký kết
-
Cam kết không tranh chấp
-
Chấp nhận mọi rủi ro
Công chứng viên vẫn phải từ chối công chứng nếu nội dung hợp đồng vượt phạm vi pháp luật cho phép.
4.2. Vai trò phòng ngừa rủi ro pháp lý
Việc từ chối công chứng trong trường hợp này giúp:
-
Ngăn chặn giao dịch vô hiệu
-
Bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên
-
Tránh phát sinh tranh chấp, khiếu kiện
-
Bảo đảm trật tự pháp luật
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng trọn gói, đảm bảo đúng quy định pháp luật
5. Ví dụ thực tiễn về từ chối công chứng vượt phạm vi
Ông A ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông B, trong khi thửa đất đang bị kê biên để thi hành án. Dù hai bên thỏa thuận tự chịu trách nhiệm, công chứng viên xác định nội dung hợp đồng vượt quá phạm vi pháp luật cho phép, nên đã từ chối công chứng vượt phạm vi.
6. Hệ quả pháp lý nếu từ chối công chứng vượt phạm vi
Nếu công chứng viên vẫn thực hiện công chứng:
-
Văn bản công chứng có thể bị tòa án tuyên vô hiệu
-
Giao dịch không được pháp luật bảo vệ
-
Công chứng viên có thể bị xử lý kỷ luật, bồi thường
-
Phát sinh rủi ro nghiêm trọng cho các bên
Do đó, việc từ chối công chứng là biện pháp cần thiết và bắt buộc.
>>> Xem thêm: Thủ tục làm giấy từ chối tài sản gồm những bước nào?
Kết luận
Từ chối công chứng vượt phạm vi khi hợp đồng có nội dung vượt quá phạm vi pháp luật cho phép là yêu cầu mang tính nguyên tắc nhằm bảo đảm tính hợp pháp của giao dịch dân sự. Công chứng viên chỉ có thể công chứng những thỏa thuận nằm trong khuôn khổ pháp luật, qua đó bảo vệ quyền lợi của các bên và giữ vững vai trò phòng ngừa rủi ro của hoạt động công chứng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội hướng dẫn thủ tục công chứng hợp đồng hợp tác kinh doanh
>>> Dịch vụ làm sổ hồng nhận làm cho đất xen kẹt, đất chưa đủ điều kiện
>>> Công chứng mua bán xe và thanh toán trả góp
>>> Sai hình thức hợp đồng: Văn bản công chứng có bị hủy?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
