Bị từ chối công chứng: Có quyền khiếu nại không?

Khiếu nại từ chối công chứng là vấn đề được nhiều người dân quan tâm khi không đồng ý với quyết định của công chứng viên. Trên thực tế, không phải mọi trường hợp bị từ chối công chứng đều là đúng pháp luật, và người yêu cầu công chứng hoàn toàn có quyền bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình. Pháp luật về công chứng đã thiết lập cơ chế khiếu nại nhằm kiểm soát quyền từ chối công chứng và bảo đảm tính minh bạch trong hoạt động nghề nghiệp. Việc hiểu rõ quyền khiếu nại từ chối công chứng giúp người dân tránh bị xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

>>> Xem thêm: Bạn có biết công chứng viên tại văn phòng công chứng phải chịu trách nhiệm thế nào không?

1. Từ chối công chứng là gì và có bắt buộc phải chấp nhận?

Từ chối công chứng là việc công chứng viên không thực hiện công chứng hợp đồng, giao dịch khi có căn cứ cho rằng:

Nội dung giao dịch vi phạm pháp luật
Hồ sơ, giấy tờ không hợp lệ hoặc không đầy đủ
Giao dịch không bảo đảm điều kiện có hiệu lực theo Bộ luật Dân sự

Tuy nhiên, quyết định từ chối công chứng không phải lúc nào cũng là quyết định cuối cùng và không phải trong mọi trường hợp người dân buộc phải chấp nhận nếu cho rằng việc từ chối đó không có căn cứ.

2. Người dân có quyền khiếu nại khi bị từ chối công chứng không?

Theo pháp luật hiện hành, người dân có quyền khiếu nại khi bị từ chối công chứng nếu cho rằng:

Việc từ chối không đúng căn cứ pháp luật
Công chứng viên áp dụng sai quy định
Việc đánh giá hồ sơ, giao dịch mang tính chủ quan, thiếu khách quan

Quyền khiếu nại từ chối công chứng là một trong những quyền cơ bản nhằm bảo đảm sự kiểm soát đối với hoạt động công chứng.

>>> Xem thêm: Thủ tục chuyển nhượng đất đai thuận tiện hơn khi có dịch vụ sổ đỏ hỗ trợ

3. Căn cứ pháp lý về quyền khiếu nại từ chối công chứng

Quyền khiếu nại từ chối công chứng được xác lập dựa trên các quy định sau:

Luật Công chứng 2024 quy định người yêu cầu công chứng có quyền khiếu nại đối với hành vi, quyết định của công chứng viên
Luật Khiếu nại quy định quyền khiếu nại của cá nhân đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính khi cho rằng quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm
Các nguyên tắc về bảo đảm quyền dân sự theo Bộ luật Dân sự 2015

Xem thêm: Có thể tuyên bố vô hiệu nếu di chúc bị thất lạc hoặc bị huỷ?

Như vậy, pháp luật không loại trừ quyền khiếu nại đối với quyết định từ chối công chứng.

4. Khi nào việc khiếu nại từ chối công chứng là có cơ sở?

Việc khiếu nại từ chối công chứng thường có cơ sở trong các trường hợp sau:

Công chứng viên từ chối nhưng không nêu rõ lý do bằng văn bản
Lý do từ chối không thuộc các trường hợp luật cho phép
Công chứng viên không xem xét đầy đủ hồ sơ do người dân cung cấp
Có sự khác biệt rõ ràng giữa thực tế hồ sơ và nhận định của công chứng viên

Ví dụ minh họa:
“Người yêu cầu công chứng đã xuất trình đầy đủ giấy tờ pháp lý nhưng công chứng viên vẫn từ chối với lý do chung chung là ‘không bảo đảm an toàn pháp lý’”.

5. Phân biệt quyền khiếu nại với quyền khởi kiện trong lĩnh vực công chứng

Cần phân biệt:

Khiếu nại từ chối công chứng: là yêu cầu xem xét lại quyết định từ chối của công chứng viên hoặc tổ chức hành nghề công chứng
Khởi kiện: là việc yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp hoặc xem xét tính hợp pháp của quyết định, hành vi

Trong nhiều trường hợp, khiếu nại là bước cần thiết trước khi người dân lựa chọn biện pháp khởi kiện.

>>> Xem thêm: Cách chuẩn bị hồ sơ thủ tục công chứng mua bán nhà đầy đủ và nhanh chóng

6. Trách nhiệm của công chứng viên khi có khiếu nại từ chối công chứng

Khi phát sinh khiếu nại từ chối công chứng, công chứng viên có trách nhiệm:

Giải thích rõ căn cứ pháp lý của việc từ chối
Cung cấp lý do từ chối bằng văn bản nếu người dân yêu cầu
Phối hợp với cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết khiếu nại

Việc không giải quyết hoặc giải quyết không đúng quy định có thể làm phát sinh trách nhiệm pháp lý đối với công chứng viên.

7. Ý nghĩa của quyền khiếu nại từ chối công chứng

Quyền khiếu nại từ chối công chứng có vai trò quan trọng trong việc:

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân
Hạn chế việc lạm dụng quyền từ chối công chứng
Nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm trong hoạt động công chứng

Xem thêm: Hợp đồng ủy quyền trong thủ tục hành chính công

Đây là cơ chế cân bằng giữa quyền của công chứng viên và quyền của người yêu cầu công chứng.

8. Kết luận

Người dân hoàn toàn có quyền khiếu nại khi bị từ chối công chứng nếu cho rằng quyết định đó không đúng pháp luật hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Khiếu nại từ chối công chứng không chỉ là quyền mà còn là công cụ pháp lý quan trọng để bảo đảm sự công bằng, minh bạch trong hoạt động công chứng. Việc hiểu và sử dụng đúng quyền khiếu nại sẽ giúp người dân chủ động bảo vệ mình trong các giao dịch dân sự quan trọng.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng giấy ủy quyền nhận tiền thay người ở nước ngoài

>>> Khi nào cần công chứng văn bản từ chối nhận di sản?

>>> Các ngôn ngữ phổ biến trong dịch thuật công chứng hiện nay

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội có đội ngũ công chứng viên giàu kinh nghiệm

>>> Công chứng tặng cho nhà đất giữa cha mẹ và con cần giấy tờ gì?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.