Không thống nhất nội dung: Công chứng viên có từ chối?

Từ chối công chứng khi các bên không thống nhất nội dung hợp đồng là yêu cầu tất yếu nhằm bảo đảm nguyên tắc tự nguyện, đồng thuận trong giao dịch dân sự. Trên thực tế, nhiều trường hợp các bên cùng có mặt tại văn phòng công chứng nhưng vẫn tồn tại mâu thuẫn, bất đồng về điều khoản cơ bản của hợp đồng. Khi không thống nhất nội dung công chứng, việc ký kết chỉ mang tính hình thức và tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp cao. Do đó, công chứng viên buộc phải từ chối công chứng để bảo đảm an toàn pháp lý cho giao dịch.

>>> Xem thêm: Những sự thật vui về nghề công chứng tại văn phòng công chứng

1. Ý nghĩa của sự thống nhất nội dung trong công chứng hợp đồng

Sự thống nhất nội dung hợp đồng thể hiện việc các bên đã đạt được ý chí chung về quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý của giao dịch. Trong hoạt động công chứng, công chứng viên không chỉ ghi nhận chữ ký mà còn xác nhận:

Sự tự nguyện của các bên
Sự đồng thuận về các điều khoản cơ bản
Tính rõ ràng, minh bạch của nội dung giao dịch

Khi thiếu sự thống nhất này, hợp đồng không bảo đảm điều kiện có hiệu lực theo quy định của pháp luật.

2. Khi nào được coi là không thống nhất nội dung công chứng?

Các bên được coi là không thống nhất nội dung công chứng khi tồn tại một trong các tình huống sau:

Tranh cãi, mâu thuẫn về giá trị giao dịch, phương thức thanh toán hoặc nghĩa vụ chính
Một bên không đồng ý hoặc không hiểu rõ điều khoản nhưng vẫn bị yêu cầu ký
Nội dung hợp đồng được sửa đổi nhiều lần ngay tại thời điểm công chứng nhưng không đạt được sự đồng thuận cuối cùng

Ví dụ minh họa:
“Một bên liên tục phản đối điều khoản thanh toán nhưng bên còn lại yêu cầu ký để kịp tiến độ giao dịch”.

>>> Xem thêm: Lý do nên ưu tiên sử dụng dịch vụ sổ đỏ thay vì tự nộp hồ sơ tại cơ quan nhà nước

3. Căn cứ pháp lý để từ chối công chứng khi không thống nhất nội dung

Việc từ chối công chứng trong trường hợp không thống nhất nội dung công chứng được đặt trên các căn cứ pháp lý sau:

Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự, trong đó yêu cầu ý chí tự nguyện, thống nhất
Các quy định của Bộ luật Dân sự 2015 về giao dịch vô hiệu do không có sự đồng thuận thực sự
Điều 44 Luật Công chứng 2024 quy định công chứng viên phải kiểm tra tính tự nguyện và có quyền từ chối công chứng khi nội dung hợp đồng chưa rõ ràng hoặc chưa được các bên thống nhất

Xem thêm: Có cần công chứng hợp đồng đặt cọc hay không?

Khi chưa đạt được sự đồng thuận, công chứng viên không được tiếp tục công chứng hợp đồng.

4. Trách nhiệm của công chứng viên trong việc làm rõ sự thống nhất ý chí

Công chứng viên có trách nhiệm:

Giải thích rõ quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý của từng điều khoản
Tạo điều kiện để các bên trao đổi, làm rõ các nội dung còn tranh chấp
Tạm dừng hoặc từ chối công chứng nếu các bên không đạt được sự thống nhất

Nếu mâu thuẫn không được giải quyết dứt điểm, công chứng viên buộc phải từ chối công chứng.

Ví dụ minh họa:
“Trong quá trình công chứng, một bên không chấp nhận điều khoản phạt vi phạm nhưng bên kia không đồng ý sửa đổi”.

5. Phân biệt không thống nhất nội dung với thay đổi điều khoản hợp pháp

Cần phân biệt rõ:

Không thống nhất nội dung công chứng: các bên chưa đạt được ý chí chung tại thời điểm ký
Thay đổi điều khoản hợp pháp: các bên tự nguyện đàm phán, điều chỉnh và thống nhất lại trước khi ký

Chỉ trong trường hợp thứ nhất, công chứng viên mới buộc phải từ chối công chứng để bảo đảm an toàn pháp lý.

>>> Xem thêm: Công chứng ngoài trụ sở giúp tiết kiệm thời gian đi lại

6. Hậu quả pháp lý nếu vẫn công chứng khi không thống nhất nội dung

Nếu công chứng viên vẫn tiến hành công chứng khi không thống nhất nội dung công chứng, các hậu quả pháp lý có thể phát sinh gồm:

Hợp đồng bị Tòa án tuyên vô hiệu do vi phạm điều kiện về ý chí
Văn bản công chứng bị hủy theo bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật
Công chứng viên có thể phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu có lỗi

Những hậu quả này ảnh hưởng trực tiếp đến các bên giao dịch và uy tín của hoạt động công chứng.

7. Ý nghĩa của việc từ chối công chứng trong trường hợp này

Từ chối công chứng khi các bên không thống nhất nội dung hợp đồng có ý nghĩa quan trọng:

Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia giao dịch
Phòng ngừa tranh chấp và rủi ro pháp lý phát sinh sau này
Góp phần bảo đảm tính minh bạch, an toàn của các giao dịch dân sự

Xem thêm: Sắp tới, giáo viên có thể đối mặt với việc bỏ thăng hạng chức danh nghề nghiệp?

Đây là cơ chế sàng lọc cần thiết trong hoạt động công chứng.

8. Kết luận

Từ chối công chứng khi các bên không thống nhất nội dung hợp đồng là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo đảm điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự theo pháp luật hiện hành. Khi không thống nhất nội dung công chứng, việc ký kết hợp đồng chỉ mang tính hình thức và tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý. Do đó, công chứng viên phải kiên quyết từ chối công chứng để bảo vệ trật tự pháp luật và sự an toàn của giao dịch.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng giấy ủy quyền nhận tiền thay người ở nước ngoài

>>> Khi nào cần công chứng văn bản từ chối nhận di sản?

>>> Các ngôn ngữ phổ biến trong dịch thuật công chứng hiện nay

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội có đội ngũ công chứng viên giàu kinh nghiệm

>>> Công chứng tặng cho nhà đất giữa cha mẹ và con cần giấy tờ gì?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.