Cách giải quyết mâu thuẫn về cam kết tài sản riêng trong thực tế
Trong đời sống hôn nhân, không hiếm các trường hợp vợ chồng đã có cam kết tài sản riêng nhưng vẫn phát sinh mâu thuẫn, tranh chấp. Nguyên nhân có thể do cam kết không hợp pháp, không được công chứng, hoặc do bên còn lại phủ nhận hiệu lực của văn bản. Tranh chấp cam kết tài sản riêng nếu không được xử lý đúng cách sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền sở hữu tài sản, thậm chí kéo dài sang tranh chấp ly hôn hoặc thừa kế. Vậy cách giải quyết ra sao? Bài viết sau sẽ phân tích rõ quy định pháp luật hiện hành và hướng xử lý phù hợp.
“Điều 47 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014”: Thỏa thuận về chế độ tài sản vợ chồng
“Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015”: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
“Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015”: Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu
“Điều 44, Điều 45 Luật Công chứng 2024”: Công chứng hợp đồng, giao dịch có yếu tố tài sản
⚠️ Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp cam kết tài sản riêng
1. Không lập thành văn bản hoặc không công chứng
Một số cặp vợ chồng chỉ thỏa thuận miệng hoặc viết tay đơn lẻ về tài sản riêng mà không lập văn bản chính thức, không công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng.
📌 Trích dẫn: “Thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng phải được lập trước khi kết hôn, bằng văn bản và được công chứng hoặc chứng thực thì mới có hiệu lực pháp lý” – “Điều 47 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014”.
2. Văn bản cam kết có nội dung không rõ ràng, mâu thuẫn
Một số văn bản không ghi rõ thời điểm lập, nội dung cam kết không xác định cụ thể tài sản, hoặc dẫn đến mâu thuẫn với thực tế sử dụng và nguồn gốc tài sản.
Ví dụ thực tế: Vợ chồng anh T. có văn bản ghi “xe ô tô là tài sản riêng của chồng”, nhưng không nêu biển số, ngày mua, hóa đơn thanh toán. Khi tranh chấp, bên vợ cho rằng không có căn cứ rõ ràng chứng minh xe thuộc quyền sở hữu riêng.
3. Một bên ký khi không tự nguyện hoặc không có năng lực hành vi
Văn bản cam kết tài sản riêng có thể bị tuyên vô hiệu nếu chứng minh được ký trong điều kiện bị lừa dối, cưỡng ép hoặc người ký không minh mẫn tại thời điểm giao kết.
📌 Trích dẫn: “Giao dịch dân sự bị vô hiệu khi một bên tham gia không có năng lực hành vi dân sự hoặc bị nhầm lẫn, lừa dối, đe dọa, cưỡng ép” – “Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015”.
Nếu văn bản cũ không rõ ràng, thiếu nội dung bắt buộc, hai bên có thể thống nhất lập lại văn bản cam kết tài sản riêng, đảm bảo đầy đủ thông tin, có công chứng theo quy định tại “Điều 44 Luật Công chứng 2024”.
3. Khởi kiện ra Tòa án khi không đạt được thỏa thuận
Trong trường hợp không thể thống nhất, một bên có thể khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên bố văn bản vô hiệu hoặc xác định tài sản là tài sản chung/riêng.
Tình huống điển hình: Chị H. khởi kiện yêu cầu chia tài sản là căn hộ đứng tên chồng – anh M. Anh M. xuất trình văn bản cam kết tài sản riêng, đã được công chứng. Tuy nhiên, chị H. chứng minh được vào thời điểm ký văn bản, mình bị ép ký trước mặt gia đình chồng, không hiểu rõ nội dung. Tòa án tuyên bố văn bản vô hiệu do không có sự tự nguyện.
4. Sử dụng chứng cứ bổ sung chứng minh tài sản riêng
Ngoài văn bản, bên có yêu cầu công nhận tài sản riêng có thể sử dụng:
Giấy tờ mua bán, tặng cho riêng
Sao kê tài khoản thanh toán
Di chúc hoặc hợp đồng phân chia di sản có công chứng
Lời khai nhân chứng, tài liệu chứng minh nguồn gốc tài sản
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng và những sai lầm phổ biến trong thủ tục công chứng giấy tờ đất đai
Kết luận
Tranh chấp cam kết tài sản riêng có thể phát sinh từ những sai sót nhỏ trong văn bản hoặc thiếu hiểu biết pháp lý. Để tránh hệ quả kéo dài, vợ chồng nên lập cam kết tài sản rõ ràng, đầy đủ thông tin, được công chứng đúng luật, đồng thời lưu giữ cẩn thận các chứng từ nguồn gốc tài sản. Khi có tranh chấp, nên ưu tiên hòa giải, nếu không được thì cần đến sự hỗ trợ của luật sư và Tòa án để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
