Trong thực tế, không phải hợp đồng dân sự nào cũng được thực hiện đến khi hoàn tất. Có nhiều lý do khiến một bên muốn chấm dứt hợp đồng dân sự trước thời hạn, từ việc vi phạm nghĩa vụ đến thay đổi nhu cầu. Tuy nhiên, việc chấm dứt không đúng quy định pháp luật có thể dẫn đến trách nhiệm bồi thường thiệt hại và tranh chấp pháp lý kéo dài.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng thừa kế có khó và tốn kém không?
📘 Căn cứ pháp lý áp dụng
-
Bộ luật Dân sự 2015 – Chương XVI về Thực hiện và chấm dứt nghĩa vụ
-
Luật Thương mại 2005 (nếu hợp đồng có yếu tố thương mại)
-
Các án lệ và hướng dẫn của TAND Tối cao
📑 Khi nào được chấm dứt hợp đồng dân sự trước thời hạn?
✅ Hai bên thỏa thuận chấm dứt
📌 Điều 422 BLDS 2015 quy định hợp đồng có thể chấm dứt khi các bên thỏa thuận về việc này.
❌ Một bên vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ
Theo Điều 428, bên kia có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu bên còn lại vi phạm nghĩa vụ làm mất mục đích của hợp đồng.
🛑 Sự kiện bất khả kháng
🚨 Thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh… có thể là lý do hợp pháp dẫn đến việc chấm dứt nếu không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng (Điều 420).
⚖️ Hậu quả pháp lý của việc chấm dứt hợp đồng dân sự
💸 Bồi thường thiệt hại
Nếu chấm dứt không đúng căn cứ, bên đơn phương có thể bị buộc bồi thường thiệt hại thực tế và khoản lợi bị mất.
⏪ Hoàn trả hoặc thanh toán phần nghĩa vụ đã thực hiện
📄 Nếu một phần hợp đồng đã thực hiện, các bên phải hoàn trả lại tài sản hoặc thanh toán phần công việc đã hoàn thành.
📝 Tuyên bố vô hiệu hợp đồng (nếu vi phạm nghiêm trọng)
Trường hợp việc chấm dứt dựa trên hợp đồng vi phạm điều cấm, trái đạo đức xã hội → Tòa án có thể tuyên hợp đồng vô hiệu (Điều 123, 124 BLDS).
>>> Xem thêm: Cách tính thuế đất nhà chung cư khi chuyển nhượng cho người nước ngoài?
📌 Thủ tục chấm dứt hợp đồng dân sự hợp pháp
1. 📬 Thông báo trước thời gian hợp lý
Thường là 15 – 30 ngày, trừ khi hợp đồng quy định khác.
2. ✍️ Lập biên bản hoặc phụ lục hợp đồng về việc chấm dứt
Nên có xác nhận của cả hai bên, nêu rõ lý do và cách xử lý hậu quả.
3. 📚 Lưu trữ tài liệu chứng minh
Bao gồm hợp đồng, các văn bản vi phạm, thông báo chấm dứt, biên bản làm việc…
🧾 Ví dụ minh họa thực tế
📍 Trường hợp tại TP.HCM (2022): Ông A ký hợp đồng thuê xe 12 tháng với công ty B. Sau 3 tháng, ông A đơn phương chấm dứt vì “không còn nhu cầu”. Công ty B khởi kiện và Tòa tuyên ông A phải bồi thường 50% tiền thuê 9 tháng còn lại, vì chấm dứt không có căn cứ pháp lý rõ ràng.
💡 Lưu ý khi muốn chấm dứt hợp đồng dân sự
✅ Đọc kỹ điều khoản về chấm dứt hợp đồng trong văn bản gốc
✅ Có bằng chứng chứng minh lý do chấm dứt hợp đồng là hợp pháp
✅ Nếu có tranh chấp → nên sử dụng hòa giải, trọng tài, hoặc khởi kiện ra Tòa
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có giúp soạn thảo hợp đồng không?
🏁 Kết luận
Việc chấm dứt hợp đồng dân sự trước thời hạn là quyền nhưng cũng là rủi ro nếu không hiểu rõ pháp luật. Mỗi cá nhân, doanh nghiệp nên hành xử cẩn trọng, dựa vào các căn cứ luật định và tham khảo tư vấn chuyên môn khi cần thiết.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Hợp đồng chia tách nhà đất: Cách xử lý khi có tranh chấp
>>> Cần lưu ý gì khi ký kết hợp đồng thế chấp nhà đất?
>>> Thủ tục góp vốn bằng nhà đất trong công ty TNHH như thế nào?
>>> Hợp đồng góp vốn bằng nhà đất: Tại sao cần phải công chứng và cách thực hiện
>>> Lời khuyên dành cho cẩm nang làm sổ đỏ
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com