Trong thực tế, nhiều tài sản được đưa ra đấu giá có nguồn gốc từ di sản thừa kế, dẫn đến những vướng mắc pháp lý phức tạp khi làm thủ tục chuyển nhượng. Việc công chứng hợp đồng đấu giá thừa kế vì thế đòi hỏi sự thận trọng và tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật nhằm đảm bảo quyền lợi của người thừa kế, người trúng đấu giá và tránh phát sinh tranh chấp sau này. Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp lý, trình tự và lưu ý quan trọng trong việc công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá có yếu tố thừa kế.
>>> Xem thêm: Câu hỏi “khó nhằn” mà khách thường đặt ra tại văn phòng công chứng
Đặc điểm pháp lý của tài sản đấu giá có yếu tố thừa kế
Tài sản có yếu tố thừa kế là tài sản thuộc di sản của người đã chết và đang được chia, quản lý hoặc ủy quyền để đấu giá. Đặc điểm của nhóm tài sản này bao gồm:
-
Có nhiều người thừa kế cùng quyền sở hữu hoặc quản lý tài sản;
-
Việc định đoạt tài sản (đưa ra đấu giá, chuyển nhượng…) phải có sự đồng ý của toàn bộ những người thừa kế hợp pháp;
-
Nếu có người chưa đủ năng lực hành vi dân sự (ví dụ con chưa thành niên), thì việc định đoạt cần có người giám hộ hợp pháp theo quy định tại Điều 58 Luật Công chứng 2014 và Điều 134 Bộ luật Dân sự 2015;
-
Khi tài sản được đấu giá, người trúng đấu giá chỉ được nhận chuyển quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng sau khi hợp đồng được công chứng hợp pháp.
>>> Xem thêm: Công chứng ngoài trụ sở 24/7 – Hỗ trợ cả cuối tuần
Quy trình công chứng hợp đồng đấu giá có yếu tố thừa kế
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ công chứng
Bên bán (thường là đại diện các đồng thừa kế hoặc tổ chức được ủy quyền) cần cung cấp:
-
Quyết định phân chia di sản hoặc văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã công chứng;
-
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hợp pháp của người để lại di sản;
-
Văn bản ủy quyền của các đồng thừa kế (nếu có);
-
Biên bản đấu giá thành công và các tài liệu liên quan đến đấu giá;
-
Giấy tờ nhân thân của người tham gia ký kết hợp đồng công chứng.
Bước 2: Xác minh tính hợp pháp của tài sản đấu giá có yếu tố thừa kế
Công chứng viên phải kiểm tra:
-
Quyền sở hữu, tình trạng pháp lý của tài sản (có đang tranh chấp, kê biên hay không);
-
Tình trạng chia thừa kế (đã hoàn tất hay đang trong quá trình tố tụng);
-
Thỏa thuận giữa những người thừa kế về việc bán hoặc đấu giá tài sản.
Nếu tài sản chưa hoàn tất thủ tục phân chia hoặc có tranh chấp, công chứng viên có quyền từ chối công chứng theo quy định tại Điều 44 Luật Công chứng 2014.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn tra cứu tiến độ hồ sơ qua dịch vụ sang tên sổ đỏ
Bước 3: Lập và ký hợp đồng công chứng
Công chứng viên lập hợp đồng mua bán tài sản đấu giá ghi rõ:
-
Nguồn gốc tài sản là di sản thừa kế;
-
Căn cứ pháp lý chứng minh quyền sở hữu, quyền định đoạt;
-
Danh sách đầy đủ người thừa kế đồng ý chuyển nhượng;
-
Các điều khoản về giá, phương thức thanh toán, thời điểm bàn giao tài sản.
Bước 4: Lưu trữ và phát hành bản sao hợp đồng
Sau khi hoàn tất, hợp đồng được lưu tại tổ chức hành nghề công chứng và các bên được nhận bản chính, bản sao theo quy định.
Lưu ý quan trọng khi công chứng hợp đồng đấu giá có yếu tố thừa kế
-
Không thể đấu giá tài sản đang có tranh chấp về thừa kế. Tài sản chỉ được công chứng chuyển nhượng sau khi có quyết định chia di sản hợp pháp hoặc văn bản thỏa thuận của tất cả những người thừa kế.
-
Công chứng viên phải xác định rõ người đại diện hợp pháp của khối thừa kế. Nếu chỉ một người đại diện ký kết, phải có văn bản ủy quyền đầy đủ, được công chứng hoặc chứng thực hợp lệ.
-
Nếu có người thừa kế ở nước ngoài, việc ủy quyền hoặc đồng ý bán tài sản cần được hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định của “Luật Quốc tịch Việt Nam” và “Luật Công chứng 2014”.
-
Trong trường hợp có di chúc, công chứng viên phải đối chiếu nội dung di chúc với hồ sơ thừa kế để đảm bảo việc đấu giá không trái ý chí của người để lại di sản.
Hậu quả pháp lý nếu công chứng sai hoặc không đúng quy định
Nếu việc công chứng hợp đồng đấu giá thừa kế thực hiện sai quy định (ví dụ thiếu chữ ký của một người thừa kế, không có văn bản ủy quyền hợp lệ hoặc công chứng viên không kiểm tra tình trạng tranh chấp), hậu quả có thể bao gồm:
-
Hợp đồng bị Tòa án tuyên vô hiệu theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015;
-
Người trúng đấu giá không được đăng ký quyền sở hữu;
-
Công chứng viên hoặc tổ chức hành nghề công chứng có thể bị khiếu nại, bồi thường thiệt hại nếu có lỗi trong việc chứng nhận;
-
Quy trình đấu giá có thể bị hủy kết quả, kéo dài thời gian xử lý tài sản.
Kết luận
Việc công chứng hợp đồng đấu giá thừa kế là một khâu pháp lý quan trọng, đòi hỏi sự chính xác và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thừa kế, tài sản và công chứng. Người mua, người thừa kế và công chứng viên đều cần phối hợp chặt chẽ để đảm bảo giao dịch hợp pháp, an toàn và được Nhà nước công nhận. Trước khi tiến hành công chứng, nên tham khảo ý kiến tư vấn của luật sư hoặc công chứng viên chuyên nghiệp để tránh rủi ro phát sinh sau này.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Giấy ủy quyền nhận tiền mất có cấp lại bản sao công chứng được không?
>>> Trường hợp người thừa kế bị ép buộc lập văn bản từ chối nhận di sản
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội có dịch vụ công chứng lưu động tận nơi
>>> Những điều khoản bắt buộc trong hợp đồng mua bán nhà theo luật mới
>>> Lưu ý quan trọng khi làm chứng thực chữ ký để tránh bị từ chối
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
