Công chứng ngoài trụ sở cho người mất năng lực hành vi dân sự

Trong thực tiễn, nhiều gia đình có người thân bị bệnh tâm thần, sa sút trí tuệ hoặc đã được Tòa án tuyên mất năng lực hành vi dân sự. Khi phát sinh nhu cầu lập hợp đồng, văn bản ủy quyền hoặc giao dịch tài sản, không ít người thắc mắc: công chứng ngoài trụ sở có áp dụng cho người mất năng lực hành vi dân sự không?

Đây là vấn đề nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến năng lực chủ thể, tính hợp pháp của giao dịch và trách nhiệm của công chứng viên. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể công chứng ngoài trụ sở người mất năng lực dưới góc độ pháp luật hiện hành.

>>> Xem thêm: Giải pháp công chứng toàn diện cho mọi nhu cầu tại văn phòng công chứng.

1. Người mất năng lực hành vi dân sự là ai theo quy định pháp luật?

Theo Điều 22 Bộ luật Dân sự 2015, người mất NLHVDS là người:

Do bệnh tâm thần hoặc bệnh khác
Không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình
Đã bị Tòa án ra quyết định tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự

📌 Hệ quả pháp lý:

Người mất năng lực hành vi dân sự không được tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự
Mọi giao dịch phải do người đại diện theo pháp luật (người giám hộ) thực hiện

2. Công chứng ngoài trụ sở người mất năng lực có được pháp luật cho phép không?

📌 Điều 44 Luật Công chứng 2014 quy định:

Việc công chứng được thực hiện ngoài trụ sở khi người yêu cầu công chứng già yếu, không thể đi lại được hoặc có lý do chính đáng khác.

Tuy nhiên, cần lưu ý:

Người mất NLHVDS không phải là chủ thể có quyền yêu cầu công chứng
Do đó, không thể áp dụng công chứng ngoài trụ sở theo ý chí của chính người mất năng lực

➡️ Kết luận quan trọng:
Công chứng ngoài trụ sở người mất NLHVDS chỉ được thực hiện thông qua người đại diện hợp pháp, không phải trực tiếp từ người mất năng lực.

>>> Xem thêm: Thay vì tự làm và dễ sai sót, hãy chọn Dịch vụ sang tên sổ đỏ để an tâm hơn.

3. Vai trò của người giám hộ khi công chứng ngoài trụ sở người mất năng lực

Theo Điều 136 và Điều 138 Bộ luật Dân sự 2015:

Người giám hộ là đại diện theo pháp luật của người mất năng lực hành vi dân sự
Người giám hộ có quyền xác lập, thực hiện giao dịch vì lợi ích của người được giám hộ

Xem thêm: Thủ tục chuyển nhượng căn hộ khi chưa được cấp sổ hồng

📌 Khi yêu cầu công chứng ngoài trụ sở người mất năng lực, người giám hộ phải:

Xuất trình quyết định của Tòa án tuyên mất năng lực hành vi dân sự
Chứng minh tư cách người giám hộ hợp pháp
Chứng minh việc công chứng là cần thiết, vì lợi ích của người được giám hộ

➡️ Công chứng viên chỉ làm việc với người giám hộ, không ghi nhận ý chí của người mất năng lực.

4. Công chứng viên có được xác lập giao dịch trực tiếp với người mất năng lực không?

📌 Theo Điều 7 và Điều 17 Luật Công chứng 2014, công chứng viên có nghĩa vụ:

Kiểm tra năng lực hành vi dân sự của người yêu cầu công chứng
Từ chối công chứng nếu người yêu cầu không đủ năng lực

Do đó:

Công chứng viên không được xác lập, ghi nhận ý chí của người đã bị tuyên mất năng lực
Nếu vẫn tiến hành, văn bản công chứng có nguy cơ bị tuyên vô hiệu

➡️ Đây là ranh giới pháp lý bắt buộc trong công chứng ngoài trụ sở người mất NLHVDS.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn rõ ràng, chi tiết nhất về Thủ tục làm sổ đỏ đã có ở đây.

5. Ví dụ minh họa thực tế

Ví dụ thực tế:
Ông A bị bệnh tâm thần nặng và đã có quyết định của TAND tuyên mất năng lực hành vi dân sự. Bà B là vợ, được chỉ định làm người giám hộ hợp pháp. Gia đình cần bán căn nhà để lấy tiền chữa bệnh cho ông A.

Bà B liên hệ văn phòng công chứng, đề nghị công chứng ngoài trụ sở vì ông A đang điều trị tại nhà. Sau khi kiểm tra hồ sơ:

Công chứng viên chỉ ghi nhận ý chí của bà B với tư cách người giám hộ
Không yêu cầu ông A ký tên hay điểm chỉ
Văn bản công chứng ghi rõ căn cứ đại diện theo pháp luật

➡️ Trường hợp này, công chứng ngoài trụ sở người mất năng lực được thực hiện đúng luật và hợp lệ.

Xem thêm: Lỗi thường gặp khi công chứng giấy ủy quyền nhận tiền và cách khắc phục

6. Kết luận

Pháp luật không cho phép người mất NLHVDS trực tiếp yêu cầu hoặc tham gia công chứng, kể cả công chứng ngoài trụ sở. Tuy nhiên, công chứng ngoài trụ sở người mất năng lực vẫn được áp dụng hợp pháp nếu việc công chứng do người giám hộ, người đại diện theo pháp luật thực hiện và nhằm bảo vệ quyền, lợi ích của người được giám hộ.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng giấy ủy quyền mua bán tài sản bao gồm những giấy tờ gì?

>>> Công chứng hợp đồng thuê nhà cho người nước ngoài: tìm văn phòng công chứng nào để đảm bảo pháp lý?

>>> Các tình huống nên thực hiện Di chúc tại nhà càng sớm càng tốt

>>> Tài sản bị phong tỏa: Có được công chứng không?

>>> Ghi điều khoản hoàn trả tiền cọc khi không vay được ngân hàng?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.