Việc thay đổi lương cơ bản là vấn đề tác động trực tiếp đến thu nhập và quyền lợi của người lao động, nhưng không phải doanh nghiệp nào cũng thực hiện đúng quy trình theo luật. Nhiều trường hợp công ty tự ý điều chỉnh mức lương mà không báo trước, thậm chí giảm lương mà không có cơ sở, khiến người lao động lúng túng không biết quyền lợi của mình bị xâm phạm ở đâu. Theo Bộ luật Lao động 2019, tiền lương là điều khoản bắt buộc phải được thỏa thuận và không thể bị sửa đổi đơn phương. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ doanh nghiệp được thay đổi lương trong trường hợp nào và khi nào hành vi đó là trái pháp luật.
>>> Xem thêm: Chuyện thật: Một sai lầm nhỏ tại văn phòng công chứng khiến bạn mất hàng trăm triệu!
1. Lương cơ bản là gì và có vai trò thế nào trong hợp đồng lao động?
1.1. Lương cơ bản theo quy định pháp luật
Theo “Điều 90 Bộ luật Lao động 2019”, tiền lương là số tiền mà người sử dụng lao động trả cho người lao động theo thỏa thuận để thực hiện công việc, gồm:
-
Mức lương theo công việc hoặc chức danh;
-
Phụ cấp lương;
-
Các khoản bổ sung khác.
Trong đó, lương cơ bản là nền tảng để tính:
-
Lương thực nhận hằng tháng;
-
Tiền tăng ca;
-
Tiền nghỉ phép;
-
Tiền bảo hiểm xã hội.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết thủ tục công chứng mua bán nhà 2025
1.2. Lương cơ bản phải được ghi rõ trong hợp đồng
Tiền lương là một trong những điều khoản bắt buộc theo “Điều 21 Bộ luật Lao động 2019”.
Do đó, doanh nghiệp không được tự ý điều chỉnh khi chưa thỏa thuận lại với người lao động.
2. Công ty có được tự ý thay đổi lương cơ bản không?
❌ Câu trả lời: Không.
Theo “Điều 33 Bộ luật Lao động 2019”, mọi thay đổi liên quan đến tiền lương đều phải được sửa đổi hợp đồng lao động bằng phụ lục hợp đồng hoặc giao kết hợp đồng mới, trên cơ sở thỏa thuận giữa hai bên.
Điều đó nghĩa là:
-
Doanh nghiệp không được tự ý tăng hoặc giảm lương;
-
Không được thông báo một chiều rồi áp dụng ngay;
-
Không được viện lý do “quy chế mới”, “điều chỉnh cơ cấu” nếu không có sự đồng ý của người lao động.
>>> Xem thêm: Khi nào nên cập nhật Công chứng di chúc sau khi kết hôn hoặc ly hôn
3. Khi nào doanh nghiệp được phép thay đổi lương cơ bản?
3.1. Khi có sự thỏa thuận rõ ràng với người lao động
Phải có:
-
Trao đổi trực tiếp;
-
Văn bản đồng thuận;
-
Phụ lục hợp đồng thể hiện mức lương mới.
3.2. Khi thay đổi công việc theo thỏa thuận
Nếu người lao động chuyển sang chức danh mới, phạm vi công việc khác, hai bên có thể thỏa thuận lại mức lương tương ứng.
3.3. Khi mức lương được tăng
Việc tăng lương nhìn chung không xâm phạm quyền lợi, nhưng vẫn phải có thông báo và phụ lục hợp đồng để tránh tranh chấp sau này.
4. Hành vi thay đổi lương cơ bản trái luật: nhận diện như thế nào?
Bạn có thể xác định công ty đang vi phạm khi có các biểu hiện sau:
4.1. Tự ý giảm lương mà không có thỏa thuận
Ví dụ: giảm lương vì “doanh thu giảm”, “chính sách công ty”, “điều chỉnh lương toàn bộ nhân viên”… → Đều trái luật.
4.2. Không lập phụ lục hợp đồng
Mức lương bị thay đổi nhưng hợp đồng không điều chỉnh → Không có giá trị pháp lý.
4.3. Không báo trước hoặc chỉ thông báo nội bộ
Thông báo nội bộ không thể thay thế thỏa thuận trong hợp đồng.
4.4. Giảm lương như một hình thức xử lý kỷ luật
Theo “Điều 127 Bộ luật Lao động 2019”, phạt tiền, cắt lương thay kỷ luật là hành vi bị cấm.
>>> Xem thêm: So sánh thảo luận phân chia và khai nhận di sản trong thủ tục công chứng thừa kế
5. Người lao động có quyền gì khi bị thay đổi lương cơ bản trái luật?
5.1. Quyền từ chối mức lương mới
Vì đây là sự thay đổi đơn phương nên người lao động không có nghĩa vụ chấp nhận.
5.2. Quyền yêu cầu công ty khôi phục mức lương cũ
Dựa trên:
-
Hợp đồng lao động;
-
Quy định tại Điều 33 Bộ luật Lao động 2019.
5.3. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng không cần báo trước
Theo “Điều 35 Bộ luật Lao động 2019”, người lao động có thể nghỉ ngay nếu:
-
Doanh nghiệp không trả lương theo hợp đồng;
-
Hoặc giảm lương trái thỏa thuận.
5.4. Quyền khiếu nại hoặc khởi kiện
Người lao động có thể yêu cầu:
-
Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội can thiệp;
-
Khởi kiện yêu cầu bồi thường khoản lương bị cắt;
-
Yêu cầu truy trả toàn bộ tiền lương còn thiếu.
>>> Xem thêm: Thủ tục pháp lý trong dịch vụ sang tên sổ đỏ cần lưu ý
6. Người lao động nên làm gì khi phát hiện lương bị thay đổi trái luật?
Bước 1: Yêu cầu công ty giải thích bằng văn bản
Nêu rõ:
-
Lý do điều chỉnh;
-
Căn cứ pháp lý;
-
Quyết định liên quan.
Bước 2: Gửi đơn khiếu nại nội bộ
Gửi tới giám đốc, phòng nhân sự hoặc công đoàn cơ sở.
Bước 3: Gửi đơn đến cơ quan Nhà nước
Cụ thể:
-
Thanh tra Lao động;
-
Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội.
Bước 4: Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân
Yêu cầu bồi thường phần lương bị giảm, truy thu các khoản bảo hiểm bị đóng thiếu (nếu có).
7. Khuyến nghị cho doanh nghiệp để tránh vi phạm
-
Luôn thỏa thuận và lập văn bản khi điều chỉnh lương.
-
Không sử dụng việc giảm lương như biện pháp kỷ luật.
-
Thực hiện đánh giá công việc minh bạch trước khi thay đổi lương.
-
Tuân thủ quy định của Bộ luật Lao động 2019 và quy chế trả lương đã ban hành.
Kết luận
Việc thay đổi lương cơ bản không phải là quyền đơn phương của doanh nghiệp, mà phải dựa trên sự thỏa thuận rõ ràng với người lao động. Mọi hành vi tự ý tăng – giảm lương đều có thể bị xem là trái luật và tạo rủi ro tranh chấp. Hiểu đúng quy định giúp người lao động bảo vệ thu nhập hợp pháp của mình và giúp doanh nghiệp xây dựng môi trường lao động minh bạch, ổn định.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Người đang khởi kiện tranh chấp tài khoản: Có được nhận thừa kế không?
>>> Chi phí sao y và lưu bản văn bản từ chối nhận di sản tại tổ chức công chứng
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội hướng dẫn thủ tục công chứng hợp đồng hợp tác kinh doanh
>>> Dịch vụ làm sổ hồng nhận làm cho đất xen kẹt, đất chưa đủ điều kiện
>>> Công chứng mua bán xe và thanh toán trả góp
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
