Hoạt động công chứng không chỉ nhằm xác nhận hình thức pháp lý của hợp đồng mà còn có vai trò phòng ngừa rủi ro, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật. Trong trường hợp hợp đồng, giao dịch có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, công chứng viên bắt buộc phải từ chối công chứng để bảo vệ quyền lợi của các bên và bảo đảm trật tự pháp luật. Bài viết sau phân tích rõ căn cứ và ý nghĩa của việc từ chối công chứng lừa đảo.
>>> Xem thêm: Địa chỉ văn phòng công chứng gần nhất, phục vụ tận tình, chuyên nghiệp
1. Dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong hợp đồng là gì?
1.1. Khái niệm lừa đảo chiếm đoạt tài sản
Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi:
-
Cố ý đưa ra thông tin gian dối
-
Che giấu sự thật quan trọng
-
Khiến người khác tin tưởng và giao tài sản
-
Nhằm mục đích chiếm đoạt
Trong bối cảnh công chứng, các dấu hiệu lừa đảo thường thể hiện ngay từ nội dung hợp đồng, hành vi của các bên hoặc hồ sơ kèm theo.
1.2. Một số dấu hiệu lừa đảo thường gặp
Công chứng viên có thể nhận diện dấu hiệu lừa đảo khi:
-
Giá chuyển nhượng bất thường, không phù hợp thực tế
-
Một bên không nắm rõ thông tin tài sản nhưng vẫn ký
-
Bên nhận chuyển nhượng yêu cầu ký gấp, né tránh giải thích
-
Giấy tờ có dấu hiệu giả mạo hoặc mâu thuẫn
-
Hợp đồng che giấu bản chất vay mượn, cầm cố
Những dấu hiệu này đặt ra nguy cơ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, buộc công chứng viên phải xem xét việc từ chối.
>>> Xem thêm: Công chứng hợp đồng mua bán nhà cần những hồ sơ, giấy tờ gì?
2. Căn cứ pháp lý để từ chối công chứng lừa đảo
2.1. Quy định của Luật Công chứng
Theo Luật Công chứng 2014:
-
Công chứng viên phải bảo đảm nội dung hợp đồng không vi phạm pháp luật
-
Có nghĩa vụ kiểm tra, giải thích và từ chối công chứng nếu giao dịch trái luật
-
Không được công chứng hợp đồng có dấu hiệu vi phạm hình sự
Do đó, khi có căn cứ cho rằng hợp đồng có dấu hiệu lừa đảo, công chứng viên phải từ chối công chứng lừa đảo.
2.2. Liên hệ với Bộ luật Hình sự và Bộ luật Dân sự
-
Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là hành vi bị pháp luật hình sự nghiêm cấm
-
Giao dịch dân sự được xác lập trên cơ sở gian dối có thể bị tuyên vô hiệu
Việc công chứng trong trường hợp này không chỉ làm phát sinh rủi ro dân sự mà còn gián tiếp hợp thức hóa hành vi phạm tội.
3. Từ chối công chứng lừa đảo – nghĩa vụ bắt buộc, không phải quyền lựa chọn
3.1. Trách nhiệm phòng ngừa rủi ro pháp lý
Công chứng viên không chỉ “chứng nhận chữ ký” mà còn:
-
Đánh giá tính hợp pháp của giao dịch
-
Nhận diện rủi ro gian dối
-
Bảo vệ an toàn pháp lý cho xã hội
Vì vậy, từ chối công chứng lừa đảo là nghĩa vụ nghề nghiệp mang tính bắt buộc.
3.2. Không phụ thuộc vào sự thỏa thuận của các bên
Dù các bên:
-
Tự nguyện ký kết
-
Cam kết không khiếu nại
-
Đồng ý chịu rủi ro
Công chứng viên vẫn phải từ chối nếu phát hiện dấu hiệu lừa đảo.
4. Hệ quả pháp lý nếu từ chối công chứng lừa đảo
Nếu công chứng viên vẫn thực hiện công chứng:
-
Văn bản công chứng có thể bị tòa án tuyên vô hiệu
-
Giao dịch bị xem là công cụ phục vụ hành vi phạm tội
-
Công chứng viên có thể bị:
-
Xử lý kỷ luật
-
Bồi thường thiệt hại
-
Truy cứu trách nhiệm liên quan nếu có lỗi
-
Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc từ chối công chứng lừa đảo kịp thời.
>>> Xem thêm: Dịch vụ cấp sổ đỏ lần đầu giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí
5. Ví dụ thực tiễn về từ chối công chứng lừa đảo
Ông A yêu cầu công chứng hợp đồng chuyển nhượng nhà đất cho ông B với giá rất thấp so với thị trường. Qua trao đổi, công chứng viên nhận thấy ông A không hiểu rõ nội dung hợp đồng, còn ông B thúc ép ký nhanh và né tránh giải thích nguồn tiền.
6. Ý nghĩa của việc từ chối công chứng lừa đảo khi có dấu hiệu lừa đảo
Việc từ chối công chứng trong trường hợp này giúp:
-
Ngăn chặn hành vi chiếm đoạt tài sản
-
Bảo vệ bên yếu thế trong giao dịch
-
Tránh phát sinh tranh chấp, khiếu kiện
-
Bảo đảm uy tín và vai trò phòng ngừa của hoạt động công chứng
Đây là cơ chế quan trọng để công chứng trở thành hàng rào pháp lý an toàn.
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng ủy quyền được thực hiện như thế nào?
Kết luận
Từ chối công chứng lừa đảo khi hợp đồng có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo đảm tính hợp pháp và an toàn của giao dịch dân sự. Việc kiên quyết từ chối không chỉ bảo vệ quyền lợi các bên mà còn góp phần phòng ngừa tội phạm và giữ gìn trật tự pháp luật.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Chứng thực, sao y là gì? Có mối quan hệ như thế nào?
>>> Công chứng di chúc tại nhà, bệnh viện, trường học, ….
>>> Thủ tục công chứng mua bán xe thông dụng năm 2025
>>> Không giải thích pháp luật đầy đủ: Văn bản công chứng có rủi ro?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
