Thủ tục công chứng hợp đồng chia tách đất cho hộ gia đình có nhiều thế hệ
Trong thực tế, không ít trường hợp một thửa đất thuộc quyền sử dụng chung của nhiều thế hệ trong cùng một hộ gia đình. Khi cần chia tách để sang tên, cấp sổ riêng hoặc phục vụ mục đích sử dụng độc lập, các thành viên phải thực hiện thủ tục công chứng chia tách đất nhiều thế hệ theo đúng quy định pháp luật. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ thủ tục, căn cứ pháp lý và các tình huống đặc biệt thường gặp khi chia đất trong gia đình có nhiều thành viên thuộc các thế hệ khác nhau.
1. Căn cứ pháp lý về quyền chia tách đất trong hộ gia đình nhiều thế hệ
Luật Đất đai 2013, Điều 98 quy định về quyền sử dụng đất chung của hộ gia đình
Bộ luật Dân sự 2015, Điều 213 quy định về đồng sở hữu
Luật Công chứng 2014, Điều 41 về công chứng hợp đồng có bất động sản
Thông tư 23/2014/TT-BTNMT và Thông tư 09/2021/TT-BTNMT hướng dẫn hồ sơ địa chính, cấp sổ đỏ khi chia tách
Theo pháp luật hiện hành, khi quyền sử dụng đất thuộc sở hữu chung (đồng sở hữu) thì mọi giao dịch chia tách đều cần có sự đồng thuận, thống nhất bằng văn bản của tất cả các đồng sở hữu, và hợp đồng chia tách phải được công chứng.
2. Khi nào cần công chứng chia tách đất nhiều thế hệ?
2.1. Chia đất cho các con trong cùng một hộ khẩu
Trong nhiều gia đình truyền thống, bố mẹ và các con cùng đứng tên sổ đỏ. Khi các con lập gia đình, tách hộ khẩu, cần có phần đất riêng để xây nhà hoặc vay vốn, gia đình sẽ tiến hành chia đất và công chứng thỏa thuận chia tách.
2.2. Phân chia đất khi có nhiều người đồng sở hữu
Thửa đất có nhiều thế hệ đứng tên đồng sở hữu (ông bà, bố mẹ, con cái). Để chuyển nhượng, tặng cho hoặc xin cấp sổ đỏ riêng, cần công chứng hợp đồng chia rõ phần sở hữu của từng người.
Trường hợp ông bà mất để lại di sản là quyền sử dụng đất mà không có di chúc, các con cháu thuộc nhiều thế hệ trong gia đình phải làm thủ tục khai nhận thừa kế, sau đó lập hợp đồng chia tách để đăng ký phần đất của mình.
3. Hồ sơ cần chuẩn bị khi công chứng chia tách đất nhiều thế hệ
Bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Giấy tờ tùy thân (căn cước công dân, hộ khẩu) của tất cả các đồng sở hữu
Sơ đồ kỹ thuật phần đất cần chia
Dự thảo hợp đồng chia tách đất (có thể nhờ công chứng viên soạn)
Văn bản khai nhận di sản (nếu có yếu tố thừa kế)
Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa các thế hệ (giấy khai sinh, hộ khẩu, giấy tờ nhân thân…)
4. Trình tự thực hiện công chứng chia tách đất nhiều thế hệ
4.1. Kiểm tra tình trạng pháp lý thửa đất
Công chứng viên sẽ tra cứu sổ đỏ, xác minh đất không tranh chấp, không thuộc quy hoạch, không có hạn chế chuyển nhượng. Đồng thời xác định thửa đất thuộc đồng sở hữu của nhiều thành viên.
4.2. Soạn thảo hợp đồng chia tách
Nội dung hợp đồng chia tách đất bao gồm:
Thông tin các bên
Phần đất được chia cụ thể cho từng người
Cam kết tự nguyện, không tranh chấp
Thỏa thuận về nghĩa vụ tài chính liên quan đến phần đất chia
4.3. Ký kết và công chứng hợp đồng
Tất cả các bên có liên quan phải ký trực tiếp hoặc ủy quyền hợp pháp. Sau khi công chứng, hợp đồng được dùng để nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai để thực hiện tách sổ.
Nộp hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất, gồm:
Hợp đồng chia tách đã công chứng
Đơn đề nghị tách thửa
Sơ đồ kỹ thuật
Giấy tờ tùy thân
Văn bản đồng thuận (nếu đất là di sản hoặc đồng sở hữu phức tạp)
Sau khi xét duyệt và đo vẽ lại, cơ quan chức năng sẽ cấp giấy chứng nhận mới theo từng phần đã chia.
5. Lưu ý khi công chứng chia tách đất cho nhiều thế hệ
Cần xác định rõ tất cả người đồng sở hữu, kể cả người không có tên trong sổ đỏ nhưng có quyền theo pháp luật
Phần đất chia phải đảm bảo đủ điều kiện tối thiểu về diện tích, kích thước theo quy định từng địa phương
Nếu có thành viên là người chưa đủ tuổi thành niên hoặc mất năng lực hành vi dân sự, cần có người đại diện hợp pháp hoặc quyết định của tòa án
Trong trường hợp tranh chấp, chưa thể công chứng chia tách cho đến khi có phán quyết hoặc hòa giải thành
6. Ví dụ minh họa thực tế công chứng chia tách đất nhiều thế hệ
Ví dụ 1: Gia đình bà T tại Bình Dương có thửa đất 500m² đứng tên hai vợ chồng và ba người con (cùng hộ khẩu). Khi ba người con lập gia đình riêng, bà T muốn chia đất đều mỗi người 100m². Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ hỗ trợ soạn hợp đồng chia tách đất cho hộ nhiều thế hệ, hướng dẫn đo vẽ kỹ thuật, công chứng hợp đồng trong 2 ngày làm việc.
Ví dụ 2: Ông H mất để lại 600m² đất chưa có di chúc. Sáu người con (trong đó có 1 người ở nước ngoài) muốn chia đất và sang tên. Họ lập văn bản khai nhận di sản, sau đó ký hợp đồng chia tách. Người ở nước ngoài ủy quyền hợp pháp qua lãnh sự quán. Hồ sơ công chứng được chấp thuận, các con được cấp sổ đỏ theo phần đã chia.
>>> Xem thêm: Khi nào nên yêu cầu văn phòng công chứng chứng thực thay vì công chứng?
Kết luận
Việc thực hiện công chứng chia tách đất nhiều thế hệ không chỉ là thủ tục pháp lý cần thiết để xác lập quyền sử dụng đất rõ ràng mà còn giúp đảm bảo công bằng, minh bạch giữa các thành viên trong gia đình. Trong những trường hợp có yếu tố thừa kế, tranh chấp hoặc người đồng sở hữu ở xa, việc nắm rõ quy trình công chứng sẽ giúp tiết kiệm thời gian và tránh rủi ro pháp lý.
Nếu bạn cần hỗ trợ soạn hợp đồng, chuẩn bị hồ sơ, hoặc thực hiện công chứng chia tách đất trong hộ gia đình nhiều thế hệ, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 để được tư vấn và thực hiện đúng quy định.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
