Thực tiễn giải quyết tranh chấp di chúc tại tòa án – Những bài học kinh nghiệm
Tranh chấp di chúc là một dạng tranh chấp phổ biến trong các vụ việc dân sự liên quan đến thừa kế. Dù người lập di chúc đã cố gắng thể hiện ý chí cá nhân khi phân chia tài sản, nhưng trên thực tế, vẫn thường xuyên phát sinh mâu thuẫn, khiếu nại hoặc khởi kiện từ các bên liên quan. Việc nắm rõ căn cứ pháp lý và thực tiễn giải quyết tại Tòa án là điều cần thiết để phòng ngừa và xử lý hiệu quả.
Vụ án tại TP.HCM: Ông A lập di chúc để lại toàn bộ tài sản cho con trai thứ hai. Con cả kiện ra Tòa, cho rằng ông A bị Alzheimer nên không minh mẫn khi lập di chúc. Tòa án yêu cầu bệnh án, giám định năng lực hành vi tại thời điểm lập di chúc. Kết quả: Tòa tuyên di chúc vô hiệu, chia tài sản theo pháp luật.
3.2 Ví dụ minh họa thực tế 2
Vụ án tại Bình Dương: Di chúc của bà B để lại toàn bộ nhà đất cho cháu nội, nhưng chữ viết trong di chúc bị nghi ngờ là giả mạo. Cơ quan giám định kết luận chữ viết không phải của bà B. Kết quả: Tòa tuyên di chúc giả mạo, chia tài sản cho các con của bà theo diện thừa kế pháp luật.
Tòa án đặc biệt chú trọng đến hồ sơ y tế, giám định chữ viết, người làm chứng và các bằng chứng chứng minh tính hợp pháp của di chúc.
Thời gian giải quyết có thể kéo dài nếu không đủ chứng cứ hoặc có tranh chấp phức tạp về tài sản.
4. Những bài học kinh nghiệm từ các vụ tranh chấp di chúc
4.1 Với người lập di chúc
Nên lập di chúc công chứng để tránh bị nghi ngờ về tính hợp pháp;
Lập di chúc khi còn minh mẫn, có nhận thức tốt và nên có người làm chứng đáng tin cậy;
Nêu rõ lý do nếu muốn truất quyền một người thừa kế để tránh tranh chấp sau này.
4.2 Với người thừa kế
Tìm hiểu kỹ nội dung di chúc, quyền lợi của mình;
Nếu nghi ngờ có dấu hiệu bất thường, cần thu thập chứng cứ sớm (hồ sơ bệnh án, người làm chứng, bản viết tay cũ…);
Nên sử dụng dịch vụ luật sư để chuẩn bị hồ sơ và bảo vệ quyền lợi trước Tòa.
4.3 Với cơ quan giải quyết
Tòa án cần thận trọng trong việc giám định chữ viết, năng lực hành vi dân sự, và xác minh ý chí thật sự của người lập di chúc;
Phân định rõ đâu là mâu thuẫn về tài sản, đâu là vấn đề liên quan đến hiệu lực của di chúc.
>>> Xem thêm: Tại sao phải lập di chúc sớm? Lợi ích và rủi ro nếu để muộn
5. Kết luận
Tranh chấp di chúc không chỉ làm rạn nứt quan hệ gia đình mà còn tốn kém thời gian, chi phí khi giải quyết tại Tòa. Từ thực tiễn xét xử, có thể rút ra bài học rằng: việc lập di chúc cần minh bạch, hợp pháp, có chứng cứ rõ ràng; người thừa kế cần tỉnh táo và hiểu luật để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Nếu cần thiết, hãy tham khảo ý kiến của luật sư hoặc cơ quan công chứng ngay từ khi lập di chúc.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
