Văn bản thỏa thuận phân chia di sản giữa anh chị em

Khi cha mẹ qua đời để lại tài sản, các anh chị em trong gia đình thường tự thỏa thuận chia di sản. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc: “Văn bản thỏa thuận phân chia di sản giữa anh chị em có cần công chứng không?”. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy định pháp luật, giá trị pháp lý và quy trình công chứng anh chị em theo Luật mới nhất năm 2025.

>>> Xem thêm: Giải pháp công chứng toàn diện cho mọi nhu cầu tại văn phòng công chứng.

⚖️ 1. Căn cứ pháp lý về công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản giữa anh chị em

Việc công chứng anh chị em trong thỏa thuận phân chia di sản được điều chỉnh bởi các quy định pháp luật sau:

Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 659: Người thừa kế có quyền thỏa thuận phân chia di sản theo ý chí chung.
- Điều 213: Quy định về đồng sở hữu — các đồng thừa kế có quyền ngang nhau đối với tài sản chưa chia.
Luật Công chứng 2014, sửa đổi bởi Luật Công chứng 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025):
- Điều 57: Văn bản thỏa thuận phân chia di sản phải được công chứng nếu di sản là bất động sản hoặc tài sản có đăng ký quyền sở hữu.
- Khoản 4 Điều 57 (mới): Cho phép ủy quyền công chứng hoặc công chứng điện tử từng phần nếu có người thừa kế ở xa.
Nghị định 29/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn thủ tục niêm yết, tiếp nhận và giải quyết công chứng văn bản thừa kế.

👉 Kết luận pháp lý:
Nếu di sản là đất đai, nhà ở, xe, cổ phần, hoặc tài sản có đăng ký quyền sở hữu, thì văn bản thỏa thuận phân chia di sản giữa anh chị em bắt buộc phải công chứng để có giá trị pháp lý khi sang tên.

🧾 2. Khi nào văn bản thỏa thuận giữa anh chị em phải công chứng?

2.1. Trường hợp bắt buộc công chứng

Việc công chứng anh chị em là bắt buộc trong các trường hợp:

Di sản là quyền sử dụng đất, nhà ở, ô tô, tàu, cổ phiếu, sổ tiết kiệm;
Có từ hai người thừa kế trở lên và muốn xác lập phần quyền cụ thể;
Văn bản thỏa thuận được dùng để đăng ký sang tên tại cơ quan nhà nước.

💡 Ví dụ:
Sau khi cha mất, ba anh chị em (A, B, C) được thừa kế mảnh đất tại quận Nam Từ Liêm. Họ lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản và công chứng tại Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ.
Bản công chứng này được chấp nhận tại Văn phòng đăng ký đất đai khi làm thủ tục sang tên, đảm bảo tính pháp lý vững chắc.

2.2. Trường hợp không bắt buộc công chứng

Nếu di sản chỉ là tài sản không đăng ký quyền sở hữu, như: tiền mặt, đồ dùng cá nhân, trang sức… thì không bắt buộc phải công chứng, nhưng vẫn nên lập văn bản và có chữ ký của các bên để tránh tranh chấp sau này.

Xem thêm: Phí bảo trì chung cư nhà ở xã hội: Quy định và nghĩa vụ của người mua

>>> Xem thêm: Mọi thủ tục phức tạp đã có Dịch vụ làm sổ đỏ tại Hà Nội hỗ trợ nhanh gọn, rõ ràng, minh bạch.

🏢 3. Thủ tục công chứng anh chị em khi phân chia di sản

3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị

Để thực hiện công chứng anh chị em, người thừa kế chuẩn bị:

Phiếu yêu cầu công chứng;
Giấy chứng tử của người để lại di sản;
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký xe…);
Giấy tờ nhân thân của các đồng thừa kế (CCCD, sổ hộ khẩu…);
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu chung…);
Bản dự thảo hoặc đề nghị công chứng viên lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

3.2. Quy trình công chứng

Nộp hồ sơ tại văn phòng công chứng.
Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, niêm yết công khai tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản (15 ngày).
Ký và chứng nhận văn bản thỏa thuận tại văn phòng công chứng.
Nhận bản chính đã công chứng để thực hiện thủ tục đăng ký sang tên tại cơ quan có thẩm quyền.

📜 Căn cứ: Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP và khoản 2 Điều 57 Luật Công chứng 2024.

💰 4. Phí công chứng anh chị em khi lập văn bản phân chia di sản

Theo Thông tư 257/2016/TT-BTC, mức phí công chứng được tính theo giá trị tài sản:

Giá trị di sản	Mức thu phí công chứng
Dưới 50 triệu đồng	50.000 đồng
50 – 100 triệu đồng	100.000 đồng
100 – 1 tỷ đồng	0,1% giá trị tài sản
1 – 3 tỷ đồng	1 triệu đồng + 0,06% phần vượt 1 tỷ
Trên 3 tỷ đồng	2,2 triệu đồng + 0,05% phần vượt 3 tỷ (tối đa 10 triệu đồng)

Ngoài ra, còn có thể phát sinh phí sao y, lưu trữ hồ sơ, niêm yết công khai tùy văn phòng công chứng.

>>> Xem thêm: Tất cả giấy tờ cần chuẩn bị khi đi Công chứng di chúc.

📘 5. Ví dụ thực tế: Công chứng văn bản phân chia di sản giữa anh chị em

Tình huống minh họa:
Cha mẹ ông D qua đời, để lại 2 thửa đất tại Bắc Ninh. Ba anh em (D, E, F) thống nhất để ông D nhận một thửa đất, hai người còn lại nhận tiền bù.
Vì muốn thủ tục sang tên hợp pháp, họ đến Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản giữa anh chị em.

Xem thêm: Ký hợp đồng thuê nhà tại văn phòng công chứng: quy trình thế nào?

Công chứng viên kiểm tra hồ sơ, niêm yết thông tin tại địa phương, xác nhận không có tranh chấp, sau đó chứng nhận văn bản.
Nhờ có bản công chứng, ông D được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mới đứng tên riêng, đảm bảo tính pháp lý và tránh tranh chấp sau này.

✅ 6. Kết luận

Như vậy, văn bản thỏa thuận phân chia di sản giữa anh chị em có cần công chứng hay không phụ thuộc vào loại tài sản được thừa kế:

Nếu là đất, nhà, xe, cổ phần, sổ tiết kiệm ⇒ Bắt buộc công chứng.
Nếu chỉ là tiền mặt hoặc tài sản nhỏ lẻ ⇒ Không bắt buộc nhưng nên lập văn bản có chữ ký đầy đủ.

Việc công chứng anh chị em giúp văn bản thỏa thuận có giá trị pháp lý, đảm bảo quyền lợi của các bên, đồng thời tránh rủi ro tranh chấp về sau.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Giấy ủy quyền nhận tiền mất có cấp lại bản sao công chứng được không?

>>> Đặt lịch online và thực hiện Công chứng ngoài trụ sở dễ dàng.

>>> Những điều cần tránh khi ký văn bản từ chối nhận di sản

>>> Hướng dẫn lập hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất

>>> So sánh công chứng hợp đồng mua bán xe và thủ tục tại cơ quan đăng ký

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.