Xử lý tranh chấp phát sinh từ văn bản thỏa thuận tài sản riêng: Từ hòa giải đến khởi kiện
Trong hôn nhân hiện đại, việc lập văn bản thỏa thuận tài sản riêng giữa vợ chồng ngày càng phổ biến nhằm bảo vệ quyền lợi cá nhân và minh bạch tài sản. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều tranh chấp vẫn phát sinh liên quan đến văn bản này, đặc biệt khi nội dung không rõ ràng, không được công chứng hoặc có dấu hiệu bị cưỡng ép. Vậy xử lý tranh chấp về thỏa thuận tài sản riêng như thế nào? Từ bước hòa giải ban đầu đến khởi kiện tại Tòa án có những yêu cầu pháp lý gì? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp phân tích chi tiết và căn cứ pháp lý cụ thể.
“Thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng phải được lập trước khi kết hôn, bằng văn bản và được công chứng hoặc chứng thực thì mới có hiệu lực pháp luật.”
Việc chỉ lập giấy tay hoặc thỏa thuận miệng không làm phát sinh giá trị pháp lý, dễ dẫn đến tranh chấp khi phân chia tài sản.
2. Nội dung thỏa thuận không rõ ràng hoặc mâu thuẫn thực tế
Nhiều văn bản mô tả tài sản không cụ thể (ví dụ: “xe ô tô của chồng” nhưng không ghi biển số, thời gian mua…), dẫn đến tranh luận về phạm vi tài sản riêng.
Ví dụ thực tế: Chị D. và anh K. có thỏa thuận căn nhà A là tài sản riêng của chị, nhưng văn bản không ghi rõ nguồn gốc, ngày tạo lập. Khi ly hôn, anh K. yêu cầu chia tài sản vì cho rằng nhà được mua bằng tiền chung, Tòa án buộc phải xem xét nhiều chứng cứ bổ sung.
>>> Xem thêm: Những loại giấy tờ cần thiết phải làm dịch thuật công chứng khi đi nước ngoài
3. Một bên bị cưỡng ép hoặc không minh mẫn khi lập văn bản
Trường hợp người vợ/chồng ký văn bản trong tình trạng bị ép buộc, không nhận thức rõ hành vi, văn bản có thể bị tuyên vô hiệu.
“Giao dịch dân sự vô hiệu khi không có sự tự nguyện của một bên tham gia hoặc bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép.”
Các bước xử lý tranh chấp thỏa thuận tài sản riêng
1. Hòa giải tại cơ sở hoặc qua trung gian pháp lý
Hòa giải là giải pháp đầu tiên nên thực hiện để giảm chi phí và tránh đối đầu pháp lý. Hai bên có thể mời luật sư, văn phòng công chứng hoặc hội phụ nữ địa phương hỗ trợ hòa giải.
📍 Ưu điểm: Nhanh chóng, tiết kiệm, giữ được mối quan hệ giữa hai bên. 📍 Nhược điểm: Chỉ hiệu quả khi các bên thiện chí hợp tác.
2. Yêu cầu giám định chữ ký, công chứng nếu có nghi ngờ
Nếu có nghi vấn giả mạo chữ ký, văn bản bị sửa chữa, hoặc công chứng không đúng trình tự, người bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu cơ quan giám định vào cuộc.
Ví dụ: Anh Q. phát hiện văn bản công chứng cam kết tài sản riêng có chữ ký không phải của mình. Sau khi giám định chữ ký và kết luận không trùng khớp, anh khởi kiện yêu cầu hủy văn bản.
3. Khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết
Khi không đạt được thỏa thuận hoặc có tranh chấp lớn, một trong hai bên có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân có thẩm quyền, yêu cầu:
Tuyên bố văn bản thỏa thuận tài sản riêng vô hiệu
Xác định lại tính chất tài sản (chung hay riêng)
Chia lại tài sản khi ly hôn hoặc chia thừa kế
📌 Trích dẫn “Điều 4 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015”:
“Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền khởi kiện vụ án để yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.”
Lưu ý khi muốn đảm bảo hiệu lực thỏa thuận tài sản riêng
Luôn lập văn bản có công chứng hợp pháp, đúng theo “Luật Công chứng 2024”
Ghi rõ nguồn gốc tài sản, thời điểm sở hữu, tên tài sản cụ thể
Đảm bảo hai bên tự nguyện, minh mẫn, không bị ép buộc
Bảo lưu bản gốc văn bản công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng
Tham khảo ý kiến luật sư chuyên hôn nhân – tài sản nếu tài sản có giá trị lớn
Kết luận
Tranh chấp thỏa thuận tài sản riêng không còn là tình huống hiếm gặp và có thể gây hậu quả pháp lý lâu dài nếu không được xử lý đúng cách. Từ hòa giải đến khởi kiện đều cần bám sát quy định pháp luật và chứng cứ rõ ràng. Để phòng ngừa, vợ chồng nên lập văn bản công chứng đúng chuẩn ngay từ đầu, đảm bảo minh bạch tài sản và giữ vững quyền lợi chính đáng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
