Công chứng hợp đồng mua bán nhà đất trong trường hợp người bán mắc bệnh nặng — Cách xử lý
Việc công chứng nhà đất người bán bệnh nặng là một tình huống đặc biệt, dễ phát sinh rủi ro nếu không tuân thủ đúng quy định pháp luật. Người bán có thể mất khả năng nhận thức, từ đó làm hợp đồng vô hiệu nếu bị khiếu kiện. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ quy trình, căn cứ pháp lý, cách xử lý hiệu quả và các tình huống minh họa thực tế.
📚 Căn cứ pháp lý về công chứng nhà đất người bán bệnh nặng
📜 Các quy định pháp luật liên quan
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 21: Người mất năng lực hành vi dân sự
Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Luật Công chứng 2014:
Điều 8: Nguyên tắc hành nghề công chứng
Điều 42: Từ chối công chứng nếu nghi ngờ năng lực hành vi
Thông tư 257/2016/TT-BTC về lệ phí công chứng
📌 Trích dẫn đáng chú ý: “Giao dịch dân sự vô hiệu khi người tham gia không có năng lực hành vi dân sự phù hợp tại thời điểm xác lập giao dịch.” — Điều 117, Bộ luật Dân sự 2015
🏥 Đánh giá tình trạng người bán trong giao dịch nhà đất
🧾 Thủ tục công chứng nhà đất người bán bệnh nặng
📋 Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
📑 Bao gồm:
CMND/CCCD, hộ khẩu của người bán và người mua
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ)
Giấy tờ chứng minh tình trạng sức khỏe (nếu cần)
Giấy ủy quyền (nếu người bán không thể ký kết trực tiếp)
Giấy khám sức khỏe tâm thần (trường hợp nghi ngờ năng lực hành vi)
📝 Bước 2: Xác minh năng lực hành vi dân sự
🔍 Trường hợp người bán bệnh nặng, công chứng viên có thể:
Yêu cầu có mặt bác sĩ giám định y khoa tại thời điểm ký hợp đồng
Yêu cầu văn bản giám định năng lực hành vi từ bệnh viện chuyên khoa
💬 Ví dụ: Bà A bị tai biến nhưng vẫn còn tỉnh táo. Văn phòng công chứng đề nghị người thân đưa bà đi khám tại bệnh viện tâm thần TP.HCM để có xác nhận bà đủ năng lực hành vi trước khi ký hợp đồng mua bán đất.
✍️ Bước 3: Thực hiện công chứng
🖊 Nếu người bán có năng lực hành vi:
Ký hợp đồng mua bán nhà đất
Công chứng viên chứng thực, ghi rõ tình trạng sức khỏe trong biên bản
👨⚖️ Nếu không đủ năng lực hành vi:
Chỉ thực hiện thông qua người giám hộ hợp pháp
Cần có quyết định giám hộ từ Tòa án theo Điều 58 Bộ luật Dân sự
💡 Ví dụ minh họa thực tế về công chứng nhà đất người bán bệnh
👵 Trường hợp 1: Ông B – 80 tuổi – muốn bán mảnh đất cho cháu nội. Tuy mắc bệnh tiểu đường nặng và suy tim, nhưng còn minh mẫn. Văn phòng công chứng yêu cầu ông B làm giấy khám sức khỏe tại bệnh viện huyện, kết quả xác nhận ông đủ năng lực hành vi. Hợp đồng được ký và công chứng viên ghi rõ tình trạng sức khỏe.
🚫 Trường hợp 2: Bà C bị sa sút trí tuệ, đã không còn khả năng nhận biết người thân. Con trai bà C muốn thay mặt bán đất nhưng không có giấy tờ ủy quyền, cũng không được Tòa án chỉ định làm giám hộ. Văn phòng công chứng từ chối công chứng hợp đồng do rủi ro pháp lý.
⚠️ Lưu ý khi công chứng nhà đất người bán bệnh nặng
🧠 Không đánh giá chủ quan năng lực hành vi
👉 Nên có chứng cứ y tế độc lập để bảo vệ người mua và người bán, tránh tranh chấp sau này.
📄 Không nên ký thay hoặc giả chữ ký khi công chứng nhà đất người bán bệnh
➡️ Việc giả mạo chữ ký có thể bị xử lý hình sự theo Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015.
📅 Thời điểm công chứng quan trọng
➡️ Nên thực hiện công chứng ngay khi người bán còn minh mẫn, tránh kéo dài khiến họ mất hoàn toàn năng lực hành vi.
❓ Câu hỏi thường gặp
📌 Người bệnh có được công chứng di chúc thay vì bán nhà?
➡️ Có. Nếu không đủ sức khỏe để ký hợp đồng mua bán, có thể công chứng di chúc để chỉ định người thừa kế.
📌 Văn phòng công chứng có quyền từ chối công chứng nhà đất người bán bệnh không?
➡️ Có. Theo Điều 42, Luật Công chứng 2014, nếu có dấu hiệu người ký không đủ năng lực hành vi, công chứng viên có thể từ chối để đảm bảo hợp đồng không vô hiệu.
Công chứng nhà đất người bán bệnh nặng là một giao dịch nhạy cảm cần được xử lý thận trọng. Việc đảm bảo người bán còn đầy đủ năng lực hành vi tại thời điểm ký kết không chỉ giúp hợp đồng có hiệu lực pháp luật mà còn tránh được nhiều tranh chấp phát sinh sau này. Hãy chủ động kiểm tra, xác minh sức khỏe và tư vấn với tổ chức hành nghề công chứng uy tín để được hướng dẫn cụ thể.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
